Του Κωνσταντίνου Σύρμου
Η Αγγελική Σαββάογλου, γνωστή και ως «Angie Insomniac», με όχημα το σταθμό EntropiaRadio που ίδρυσε η ίδια, κάνει μια ξεχωριστή προσπάθεια στήριξης κάθε μορφής τέχνης και την προβολή όσων το αξίζουν. Μίλησε στο iart.gr για τη σημασία της μουσικής και της επικοινωνίας με το πάθος και το πείσμα που τη χαρακτηρίζουν.
Αγγελική, δώσε μας το στίγμα σου.
Θα μπορούσα να το κάνω χρησιμοποιώντας ένα μουσικό κομμάτι, έναν πίνακα, ένα ποίημα. Με τη μουσική να υπερισχύει λίγο, αφού στο μυαλό και στην ψυχή μου, υπάρχει μόνιμα, συνδυαστικά. Δε θα το κάνω, επειδή όταν θα ξαναδιαβάζω την συνέντευξη, ίσως το στίγμα αυτό να έχει μετατοπιστεί και κάποιο άλλο κομμάτι να παίζει στην playlist της ζωής και της σκέψης μου. Θα πω λοιπόν πως ζω, πιστεύω, τοποθετούμαι, ρυθμίζομαι, υπάρχω, μέσα από την έννοια των λέξεων: Μουσική– Τέχνη, Αναζήτηση – Αμφισβήτηση, πάντα σε συνδυασμό με κάθε γεγονός και κατάσταση της ζωής μου, από την πρώτη μέχρι την έσχατη ανάμνηση και στιγμή. Όμως, για να έχουν νόημα αυτές οι λέξεις, πρέπει να υπάρχει η έννοια “ανθρώπινη επικοινωνία”. Ίσως κάποιοι αναρωτηθούν πώς υπάρχει επικοινωνία, με συνεχές, κινούμενο στίγμα. Η απάντηση είναι: Βρίσκοντας τη μουσική. Όποια μουσική, όπως της αξίζει. Μου φτάνει αυτό. Μετά αναλαμβάνει αυτή, έτσι ώστε να μάθει κάποιος, -αν το επιθυμεί-, πραγματικά εμένα και όχι αυτό που φαίνεται ή νομίζει ότι είμαι. Αισθάνομαι χαρούμενη αν κάποιοι ανακαλύψουν τη μουσική όπως της αξίζει, καθώς εκεί θα βρουν αρκετά πράγματα από τον πραγματικό εαυτό τους. Μια τέτοια αναζήτηση, που βέβαια της πρέπει να είναι συνεχής, είναι σημαντικότερη όλων των άλλων. Πόσω μάλλον του δικού μου στίγματος.
Ο EntropiaRadio είναι ο διαδικτυακός, ραδιοφωνικός σταθμό σου. Πώς ξεκίνησε; Τι μουσική παίζει;
Είναι το σπίτι και το παιδί μου μαζί. Έριξε θεμέλια και πάντα θα χτίζεται, θα συντηρείται, θα ανακαινίζεται. Με πολύ κόπο βέβαια, και βοήθεια από λίγους, συγκεκριμένους ανθρώπους. Φίλους, που κατάλαβαν την ουσία και την ψυχή αυτής της σύλληψης, της γέννας και της ανατροφής του, καθώς και με τη στήριξη των παραγωγών και συνεργατών που συμμετέχουν. Και γι’ αυτούς, η μουσική κυριαρχεί, δεμένη με την καθημερινότητά τους. Η αγάπη για το ραδιόφωνο υπήρχε από την εφηβική μου ηλικία. Η επιθυμία για την δημιουργία δικού μου σταθμού, ήρθε πολύ αργότερα, όταν παραγωγός σε άλλα ραδιόφωνα, άρχισα να μην αντέχω το κενό που υπάρχει και την τότε απαγόρευση κάποιων κινήσεών μου να προσπαθήσω να γεμίσω αυτό το κενό όπως μπορώ, όσο μπορώ. Διέκρινα έλλειψη στη δυνατότητα επιλογών. Αυτό μου δημιουργούσε αίσθηση μη πληρότητας με ό,τι έκανα, πέφτοντας αρκετά συχνά στο λάθος της κριτικής μόνο. Δεν ισχύει πια η κλασική, παλαιά ρήση «όποιος ψάχνει βρίσκει». Κάποιος μπορεί να ψάχνει, χωρίς να βρει. Και είναι πια κουρασμένοι οι άνθρωποι, η ψυχή τους χτυπιέται από παντού και μετά βίας επιβιώνει. Εκτός κι αν δημιουργήσει. Έτσι ξεκίνησε ο μηχανισμός αυτορρύθμισης του Entropia, όπου παίζει το μουσικό είδος…. «Μουσική». Ναι, μόνο αυτό παίζει. Μουσική.
Τι αγαπάς και τι δε σου αρέσει στην πόλη σου, την Θεσσαλονίκη;
Να που τελικά θα απαντήσω με ένα τραγούδι, όσο κι αν προσπάθησα να μην! Η απάντηση περιγράφεται ακριβώς από το τραγούδι «Ο Πύργος του Ποτέ» του Παύλου Παυλίδη, πιο συγκεκριμένα με τους στίχους: «Αυτός ο κύριος μοναχός κοιτάζει κάπου απέναντι, κάποια ασήμαντη ομορφιά, ασήμαντη, απέραντη».
Πιστεύεις πως το διαδίκτυο ενώνει ή αποξενώνει τους ανθρώπους σα μορφή επικοινωνίας;
Θεωρώ πως αναπλήρωσε ένα κενό στις ανθρώπινες σχέσεις, που προϋπήρχε σε μεγάλο βαθμό, αλλιώς δε θα είχε τόσο μεγάλη ανταπόκριση. Πλέον αποτελεί εύκολη λύση να το κατηγορούμε, αντί να αναλύσουμε τον τρόπο που το χειριζόμαστε, κι αυτό έχει σημασία. Είναι στο χέρι του καθενός να το χρησιμοποιήσει όπως προτιμά, όπως ακριβώς είναι ο χαρακτήρας του. Αλλά και στην ενημέρωση, δεν νομίζω να πιστεύει κανείς πλέον πως η τηλεόραση και οι εφημερίδες προσφέρουν καλύτερη πληροφόρηση από το διαδίκτυο.
Ποιο είναι το έργο του Entropia πέραν της ξεχωριστής και ποικίλης μουσικής που παίζει;
Πρόκειται για προσπάθεια που συνδυάζει τη μουσική και κάθε τέχνη. Στηρίζει οτιδήποτε καλλιτεχνικά αξιόλογο, μικρό ή μεγάλο, «γνωστό» ή «άσημο», με συνεντεύξεις, την ετήσια εκδήλωση του σταθμού και τις χορηγίες μας σε άλλες εκδηλώσεις. Γίνεται όμως και μια άλλη προσπάθεια. Να «περάσουμε» στους ακροατές τη φιλοσοφία μας. Αν η διαδικασία της όποιας δημιουργικότητας είναι σε συνεχή εξέλιξη, με εντατικές προσπάθειες εξισορρόπησης της εντροπίας, αν αρνούμαστε να παραιτηθούμε της προσπάθειας βηματισμού –έστω και μικρού-, αν πιστέψουμε ότι «Αταξία δεν είναι η παντελής έλλειψης τάξης, αλλά μάλλον η σύγκρουση μεταξύ ασυντόνιστων τάξεων» όπως αναφέρει στο βιβλίο του «Εντροπία και Τέχνη» ο Rudolf Arnheim, αν δεχτούμε δηλαδή πως μια κατάσταση που σε κάποιον φαίνεται αταξία, σε κάποιον άλλον είναι τάξη, τότε θα ισορροπήσουμε καλύτερα και θα επικοινωνήσουμε ουσιαστικά μεταξύ μας. Δεν ξέρω αν αυτό είναι έργο. Αν παράξαμε κάτι τέτοιο, είναι πια παρελθόν, συγκεντρώνομαι στο επόμενο βήμα. Αν υπάρξει και στο μέλλον έργο με αποτελέσματα, πάλι θα εστιάσω στο μέλλον. Κοιτάζω πίσω, μόνο τα σημεία που έπεσα, για να μη τα ξεχάσω. Πραγματικά πιστεύω πως δεν είμαι η κατάλληλη να μιλήσω γι’ αυτό.
Ποια η γνώμη σου για την ελληνική μουσική σκηνή του σήμερα;
Είναι καλύτερη από ότι πριν λίγα χρόνια, κι έχει δρόμο ακόμα για να φτάσει στα πολύ καλά επίπεδα που βρισκόταν στο παρελθόν. Όμως, δεν είναι ώρα για κριτική, τουλάχιστον χωρίς αντιπροτάσεις. Είναι η ώρα να στηρίξουμε ό,τι καλό υπάρχει, καθένας με τον τρόπο και τις δυνατότητές του. Αλλιώς, θα χαθεί και υπεύθυνοι θα είμαστε όλοι. Όπως δεν ισχύει το: «όποιος ψάχνει βρίσκει», δεν ισχύει και το «κανείς καλός δεν χάνεται». Χάνεται. Όταν η μουσική χάνεται, ό,τι καλό χάνεται, χάνουμε κι εμείς ακόμα περισσότερα. Ξεχωριστά, μα και σαν σύνολο.
Τι μουσική επιλέγεις να ακούσεις όταν είσαι μόνη σου;
Ωχ. Το στίγμα μου, χάνεται το στίγμα μου!
Είσαι δραστήριος άνθρωπος, έρχεσαι σε επαφή με κόσμο. Τι λαμβάνεις, τι σου εκπέμπουν;
Λαμβάνω πολλά και διαφορετικά, που έχουν όμως έναν κοινό παρανομαστή. Την ανάγκη για ουσιαστική επικοινωνία και έκφραση. Μια ανάγκη που, λαθεμένα μέσα από τις προσλαμβάνουσες, μπορεί να είναι τόσο κρυμμένη που, σε επιφανειακή ανάγνωση, το σύνηθες, ίσως αφήνει αντίθετη εντύπωση. Η ανάγκη για επικοινωνία, μπορεί να κρυφτεί μέσα σε καυγάδες μεταξύ αγνώστων για μια θέση στο λεωφορείο, κι έτσι να εκφραστεί. Μπορεί να βγει μέσα από ψεύτικα χαμόγελα και κουβέντες μιας παρέας. Μέσα από εξόδους τυπικές. Διακρίνω όμως τη διάθεση να αλλάξει αυτό. Το συναντώ στις αντιδράσεις των ακροατών γι’ αυτό που προσπαθεί να κάνει ο Entropia κι από αρκετούς θαυμάσιους νέους ανθρώπους, που προσπαθούν να δημιουργήσουν. Αλλά και από μεγαλύτερους, πιο κουρασμένους, απογοητευμένους, σχεδόν παραιτημένους ή αφομοιωμένους, με τόσα πολλά “πρέπει” φορτωμένα στο κεφάλι τους. Το βλέπω μέσα από τις αντιδράσεις καλλιτεχνών που μας γνωρίζουν. Κι αυτοί είναι απογοητευμένοι, ζώντας σε μια χώρα όπου η πολιτεία έχει τη στήριξη της τέχνης και του πολιτισμού ως τελευταία επιλογή. Ή τουλάχιστον, κατά την άποψη μου, το κάνει με λάθος τρόπο. Βλέπω, πως ο κόσμος αρχίζει σιγά- σιγά να επιλέγει και να ακολουθεί ό,τι επιθυμεί η ψυχή του. Αυτά είναι βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η πρώτη εμφανής διαφορά; Έχεις δει τις εκφράσεις του προσώπου, τη στάση του σώματος, τις κινήσεις των χεριών, το βλέμμα των ανθρώπων που βρίσκονται εκεί που θέλουν, όπως θέλουν, τη στιγμή που το θέλουν; Όταν μιλάνε για ό,τι αγαπούν; Έχεις δει πώς αλλάζει ένα βλέμμα από την μια κατάσταση, στην άλλη που η ψυχή επιθυμεί; Αυτό, είναι ο ορισμός της ομορφιάς. Όμορφοι άνθρωποι. Βλέπω όλο και περισσότερους όμορφους ανθρώπους.
Θέλω μία, άντε δύο, ε το πολύ τρεις λέξεις, πλάι στις παρακάτω, που να σε αντιπροσωπεύουν:
Μουσική: Ευτοπία
Χρήμα: Ανάγκη
Αγάπη: Ελευθερία
Παιδιά: Αλήθεια, Ανεξαρτησία
Φόβος: Εγωισμός
Πως μπορεί κάποιος να ακούσει τον EntropiaRadio;
Μέσα από το σάιτ μας www.entropiaradio.gr. Εκεί υπάρχουν και οι δωρεάν εφαρμογές για tablets και κινητά android/iphone. Στην ιστοσελίδα του σταθμού, εκτός από μουσική, όποιος επιθυμεί, μπορεί να βρει την φιλοσοφία μας, τους παραγωγούς μας, προσεκτικά επιλεγμένα κείμενα, προτάσεις ψυχαγωγίας και ανθρωπισμού, συνεντεύξεις καλλιτεχνών που κατά καιρούς φιλοξενούμε στο στούντιο, κι ό,τι πιστεύουμε πως αξίζει να συστήσουμε στον κόσμο που ψάχνει κάτι πέρα από την άβουλη ομοιομορφία που επικρατεί παντού γύρω μας.