Συνέντευξη στην Άννα Παχή
Η Χριστίνα Φοίτου, παρουσιάζει στη γκαλερί «Περί Τεχνών – Καρτέρης» τη νέα της ζωγραφική έκθεση με τίτλο «Από σώμα σε σώμα». Εικόνες καθημερινές αλλά και μυστηριακές ταυτόχρονα, με κέντρο τη Γυναίκα και την πορεία της, με ευαισθησία και δύναμη, περιμένουν να τις απολαύσετε μέχρι τις 3 Φεβρουαρίου. Η εικαστικός μίλησε στο iart.gr για την πορεία και τη θεματολογία της, καθώς και για το τι σημαίνει Τέχνη.
Πως οδηγηθήκατε στη ζωγραφική;
Ως παιδί, υπήρξε ο μυστικός τόπος διαφυγής αλλά ταυτόχρονα, ένας τρόπος ταυτοποίησης του εαυτού μου. Δε νομίζω πως το κίνητρό μου τότε, διέφερε από των υπολοίπων παιδιών του κόσμου. Μεγαλώνοντας, η έλξη μου για αυτό το πεδίο ήταν αναπόσπαστο στοιχείο της εσωτερικής μου ζωής, κάτι στο οποίο ήταν αδύνατον να αντισταθώ, αν και, δυσκολεύτηκα πολύ μέχρι να βρω τον δρόμο.
Από τα Παιδαγωγικά στη Ζωγραφική, με σπουδές στη Ιταλία..
Η διαδρομή ξεκίνησε με τις σπουδές που το οικογενειακό περιβάλλον με τον τρόπο του μου επέβαλε. Με δύο μεγαλύτερες αδερφές ήδη στην Εκπαίδευση, έπρεπε να μορφωθώ και να «τακτοποιηθώ» επαγγελματικά. Ήμουν πολύ άτακτη και απείθαρχη στα εφηβικά μου χρόνια. Είχα φύγει από το σπίτι σκαστή με τη λήξη των σχολικών μου υποχρεώσεων ψιλοδουλεύοντας δεξιά και αριστερά. Η πρόταση «φυγάδευσης» στην Ιταλία για σπουδές ήρθε σε μια στιγμή που έπρεπε να σκεφτώ πολύ σοβαρά τι θα κάνω με τη ζωή μου εντέλει! Φτάνοντας εκεί, πιο πολύ με γοήτευσε η χώρα παρά η σχολή. Ήμουν πάρα πολύ καλή μαθήτρια στα λεγόμενα θεωρητικά μαθήματα και με απασχολούσε πολύ η ψυχοσύνθεση των ανθρώπων και οι ιστορίες τους, έτσι, ξεκίνησα σπουδές στις Παιδαγωγικές Επιστήμες με απώτερο στόχο την εξειδίκευση στην Παιδοψυχολογία. Όμως, ήρθε η συχνότητα των επισκέψεων στη Βενετία (από την Πάδοβα), οι παρέες από την Αρχιτεκτονική σχολή και τη Σχολή Καλών Τεχνών, οι παρακολουθήσεις μαθημάτων εκεί, και αναπτύχθηκε μέσα μου η σιγουριά πως δεν υπάρχει άλλη επιλογή σπουδών για μένα. Έτσι, πάρθηκε η απόφαση να δώσω εξετάσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών, ακολούθησαν τα μαθήματα σχεδίου, η εισαγωγή στη Σχολή. Όσον αφορά το συνδυασμό Ζωγραφικής και Παιδαγωγικών, επιτυγχάνεται μέσα από τη διδασκαλία της Τέχνης σε παιδιά. Επτά χρόνια σε σχολεία και έξι σε εργαστήρια τέχνης, κρατούν αυτή τη σχέση ζωντανή και αλληλεπιδραστική.
Πώς αντιδρούν τα παιδιά στην τέχνη;
Με όλη τους την παιδικότητα. Δηλαδή, με καθαρή και πολύ αυθόρμητη ματιά, με δίψα και ενθουσιασμό και αστείρευτη, ενεργητική δημιουργικότητα. Αποτελούν του καλύτερους δείκτες της κι είναι κρίμα να μην μυούνται όλα τους σε αυτήν από πολύ μικρή ηλικία.
«Από σώμα σε σώμα» ο τίτλος της έκθεσης που παρουσιάζετε στην «Περί Τεχνών – Καρτέρης». Ποιό ήταν το έναυσμα για τη δημιουργία της;
Είχα για πολύ καιρό εγκλωβισμένες μέσα μου, καταστάσεις που τις χαρακτηρίζω γυναικείες κι ένιωθα ότι οι γυναίκες σε πολλά επίπεδα δεν έχουν πάρει ακόμη ό,τι πραγματικά τους αξίζει, ό,τι πραγματικά δικαιούνται. Δεν ήταν κάποιο φεμινιστικό μανιφέστο που με παρακίνησε, ούτε η διακοπή της προάσπισης του φεμινιστικού κινήματος στα 90’s! Όχι. Μια εσωτερική ασυγκράτητη ανάγκη να αγγίξω την γυναίκα, να αγγίξω όσες περισσότερες καταστάσεις της, και πολύς, συσσωρευμένος, δικός μου πόνος με οδήγησε στο να ζωγραφίσω την γυναίκα εξομολογητικά.
Στους πίνακές σας είναι εμφανές το γυναικείο στοιχείο. Το σώμα, η ματιά, η κίνηση. Τι επιθυμείτε να εκφράσουν τα έργα αυτά; Τι θα θέλατε να εισπράξει ο θεατής;
Επιθυμώ να εκφράσω τις φωνές των γυναικών σε όλο το εύρος της γης. Να υμνήσω την ύπαρξη τους, τον ψυχισμό τους· τα κρυφά και φανερά τους όνειρα, τους κρυφούς και φανερούς τους φόβους, τις αγωνίες, τις προσδοκίες, τις διαψεύσεις τους, τις ευαισθησίες τους αλλά και την καταπίεσή τους. Ο θεατής, πάνω απ´ όλα, θα ήθελα να συγκινηθεί κι έπειτα να σκεφτεί και να ερμηνεύσει με τον δικό του τρόπο τι, να βάλει δηλαδή την δική του τελευταία πινελιά.
Βλέποντας την έκθεση ένιωσα πως δημιουργείτε έργα που «αποδομείτε» κατόπιν.
Ο λόγος ξεκινά από μία λογική διαδικασία και διαδρομή της δουλειάς μου, και καταλήγει σήμερα σε κάτι πιο λυτρωτικό. Ξεκίνησα να δουλεύω ως καλλιτέχνης το 2011, εστιάζοντας στην έρευνα που έκανα τότε πάνω στα σώματα χορευτών. Η πρώτη σειρά έργων δημιουργήθηκε από περφόρμανς που έκανα τότε, αλλά και από τις πρόβες που γίνονταν γι΄ αυτές. Έπαιρνα τα περιγράμματα των χορευτριών και δημιουργούσα τα σχέδιά μου. Παράλληλα, ακολουθούσα τη γραμμή της κίνησης με τυφλή γραφή, χωρίς δηλαδή να κοιτάζω καθόλου την ζωγραφική επιφάνεια. Τότε δημιουργήθηκε ο πρώτος δεσμός με αυτό το κομμάτι της τυφλής, αυτόματης γραφής πάνω στο έργο μου.
Στην επόμενη ενότητα, το 2013-2015, η σχέση με τον χορό και την κίνηση μετουσιώθηκε πάλι σε έργα, όπου πρωταγωνιστές ήταν χορευτές εν ώρα δράσης. Τους σχεδίαζα γρήγορα μέσα από βιντεοσκοπημένες παραστάσεις χορού, εν θερμώ. Αφού τα έργα δουλεύονταν ζωγραφικά, τα αποδομούσα με κάρβουνο ακολουθώντας τις γραμμές της κίνησής τους. Τα κάρβουνα θρυμματίζονταν από την ένταση και δημιουργούσαν επιπλέον ταξίδια στις γραμμές. Το «απόκτημα» αυτής της προηγούμενης περιόδου στη δουλειά μου, είναι οι πινελιές- γραμμές που ταξιδεύουν στον χώρο, με ένα δικό μου τελευταίο χορό πάνω στον καμβά και σταξίματα κόκκινου χρώματος, διαδικασία που αποκαλώ αποδόμηση, είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση των έργων. Είναι πηγαία ανάγκη αυτό το ξέσπασμα , αναπόδραστη και λυτρωτική γιατί ένα ήσυχο, καθαρό, άσπιλο έργο δεν μπορεί να με ησυχάσει.
Έχετε ασχοληθεί με τη γυναίκα και στην έκθεση «Έξοδος».
Η έκθεση «Έξοδος: Ένας γυναικείος ηρωισμός» που πραγματοποιήθηκε στην Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου τον Οκτώβριο του 2017, στο ιστορικό μουσείο της Διεξόδου, ήταν ενότητα που αποτελούνταν από τρία έργα πολύ μεγάλων διαστάσεων, αφιερωμένα στον ψυχισμό, στη δύναμη και τον ηρωισμό των γυναικών της Εξόδου του Μεσολογγίου, καθώς επίσης και μία εικαστική διαδραστική εγκατάσταση με προβολή βίντεο, η οποία αναζητούσε αυτόν τον ηρωισμό στην γυναίκα του σήμερα. Έχοντας μια μικρή προτίμηση στην Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, έχοντας διαβάσει και ακούσει τόσα για τις γυναίκες της εποχής εκείνης, και ιδιαίτερα για την συλλογική στάση-επιλογή των Μεσολογγιτισσών, μέσα μου διατηρούσα άσβεστο τον μύθο τους και τον θαυμασμό γι’ αυτές. Ήταν αυτονόητο πως δεν θα μπορούσα να αντισταθώ σε αυτή την πτυχή της γυναικείας ύπαρξης. Έτσι, πρότεινα την ιδέα μου στο μουσείο, έγινε αποδεκτή και όλο το πρότζεκτ δουλεύτηκε για ενάμιση περίπου χρόνο, παράλληλα με την ενότητα που τώρα παρουσιάζω στην γκαλερί «Περί Τεχνών». Το ότι εκτέθηκαν και οι δύο ενότητες σε τόσο κοντινό χρονικό διάστημα ήταν τυχαίο, μιας και είχε να κάνει με τον προγραμματισμό των φορέων φιλοξενίας τους. Ήταν, όμως, κι ευτύχημα γιατί όλη αυτή η γυναικεία υπόθεση έχει μια ολότητα, ένα άγγιγμα όλων, σχεδόν, των καταστάσεων που βίωσαν και εξακολουθούν να βιώνουν οι γυναίκες.
Πως θα μπορούσε η Τέχνη να βοηθήσει τον άνθρωπο στις αντιξοότητες που αντιμετωπίζει; Πως βοηθά εσάς;
Η τέχνη, σε όλες της τις μορφές, είναι βάλσαμο, καταφύγιο, βαθιές ανάσες, ψυχική αναπτέρωση και τροφοδότηση, αναγέννηση. Αδύναμος ο άνθρωπος που απέχει απ´αυτήν στη ζωή του, αθωράκιστος… Προσωπικά δεν με βοηθά απλώς, ζω και συμπορεύομαι παρέα της, είναι αναπόσπαστο κομμάτι μου, αδιανόητη η ζωή δίχως εκείνη…
Χριστίνα Φοίτου «Από Σώμα σε Σώμα» έως 3 Φεβρουαρίου 2018
Επιμέλεια Έκθεσης: Λουίζα Καραπιδάκη
Γκαλερί «Περί Τεχνών – Καρτέρης»
Ηροδότου 5 – Κολωνάκι
Τηλ. 210 8239465
Ώρες Λειτουργίας:
Τρίτη – Πέμπτη – Παρασκευή: 11:00 πμ – 20:00 μμ
Τετάρτη – Σάββατο: 11:00 πμ – 14:30 μμ
Κυριακή – Δευτέρα: Κλειστά
Είσοδος Ελεύθερη