David Bowie: Έκανε τέχνη τον θάνατο του

Γράφει ο Κώστας Αναγνωστόπουλος

Ο Ντέιβιντ Μπάουι ήταν πάντα μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ένας ιδιοφυής καλλιτέχνης, που ποτέ δεν σταμάτησε να πειραματίζεται με τη μουσική. Ο θάνατος του έμοιαζε σαν να ήταν σκηνοθετημένος από τον ίδιο για να προκαλέσει. Όπως προκλητική ήταν και όλη του η ζωή. Μια χούφτα άνθρωποι γνώριζαν πως βρίσκεται στα τελευταία του, αλλά αυτός άφησε να γραφτούν διθύραμβοι για το νέο του άλμπουμ, που κυκλοφόρησε στα 69α γενέθλια του και μόλις δύο ημέρες πριν πεθάνει!

Το εξώφυλλο του Blackstar, είναι το μοναδικό από τα 26 άλμπουμ του, που δεν έχει τη φωτογραφία του. Ένα μαύρο αστέρι σε λευκό φόντο, προανήγγειλε μια πιο σκοτεινή εξέλιξη, που μόνο αυτός ήξερε. Μάλιστα, η ημερομηνία κυκλοφορίας είχε ανακοινωθεί πριν από ένα χρόνο και όταν του ζητήθηκε να μεταφερθεί λίγο πιο πίσω χρονικά, ο Μπάουι αντέδρασε έντονα και δεν δέχτηκε. Σαν να ήξερε πως ήταν το δικό του ρέκβιεμ…

Ο Μπάουι ήταν ένας χαμαιλέοντας της μουσικής, που εμφανίσθηκε στο στερέωμα όταν τα τυποποιημένα είδη είχαν ήδη διαμορφωθεί και κάποιοι αναζητούσαν νέους χώρους για να εκφραστούν. Το ροκ είχε πάρει το δρόμο του και τα αστέρια του είχαν διαμορφώσει μια συγκεκριμένη κουλτούρα. Σε αυτήν ο Μπάουι δεν ήθελε να ενταχθεί χωρίς να πρωτοπορήσει.

Η δεκαετία του ’70, στην οποία έκανε τη δυναμική του εμφάνιση, συνοδευόταν από το τέλος των Beatles και την καθιέρωση του πανκ. Κάτι που διευκόλυνε τις «ακρότητες» του Μπάουι. Οι προκλητικές εμφανίσεις με καλσόν, ζαρτιέρες και τα άλλα συναφή, έδωσαν δημοσιότητα και τροφή για σχόλια σχετικά με τη σεξουαλικότητα του. Ο ίδιος το απολάμβανε, καθώς ήταν το στοιχείο που προκάλεσε έντονη δημοσιότητα, αλλά παράλληλα τα τραγούδια του ξέφευγαν από τα συνηθισμένα και τυποποιημένα ακούσματα. Τόσο ως προς τον ήχο, όσο και ως προς τον στίχο.

Και η μουσική του εξέλιξη συνεχώς ξάφνιαζε, καθώς το κάθε άλμπουμ ήταν διαφορετικό από το προηγούμενο, ιδιαίτερα την τελευταία 20ετία. Αυτοί που ήθελαν πάση θυσία να βάλουν ταμπέλες, το ονόμασαν Glam Rock, που το ερμηνεύει όπως θέλει ο καθένας.

Το σίγουρο είναι πως ο Μπάουι, υπήρξε ένας προβοκάτορας της τέχνης, με την έννοια της πρόκλησης που καθιέρωσε ο Νταλί και ακολούθησε ο Γουόρχολ. Ήταν ένας εξαιρετικός τραγουδοποιός, μια αξεπέραστη πολυτάλαντη προσωπικότητα. Δεν μπορεί κανείς να τον κατατάξει σε ένα είδος. Τα βιώματα, η εξέλιξη, η τεχνολογία, η κλασσική αρμονία, ενυπήρχαν στο σύνολο του έργου του.

Ο Μπάουι γεννήθηκε ως Ντέιβιντ Ρόμπερτ Τζόουνς στις 8 Ιανουαρίου 1947, στο Μπρίξτον, νότια του Λονδίνου, και η πρώτη επαφή με τη μουσική ροκ, έγινε από τους δίσκους του μεγαλύτερου αδελφού του, Τέρι. Το ταλέντο δεν άργησε να φανεί και έκανε και αυτός το δικό του συγκρότημα, αλλάζοντας όμως το όνομα του για να μην υπάρχει μπέρδεμα με τον Ντέιβιντ Τζόουνς, του συγκροτήματος των Μάνκις, που μεσουρανούσε τη δεκαετία του ΄60. Το Μπάουι, το πήρε από το μαχαίρι που κατασκευάστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, για τον εξερευνητή στην Αμερική, Τζιμ Μπάουι.

Και ο τίτλος του δίσκου που τον απογείωσε το 1972 και τον έκανε παγκοσμιώς γνωστό, το Ziggy Stardust είναι εν μέρει «κλεμμένος» από την Αμερική. Το Stardust, προέρχεται από έναν γραφικό τραγουδιστή της κάντρι, τον Stardust Cowboy, που δεν έκανε καριέρα, αλλά έμεινε στην ιστορία για την κακοφωνία του και για την εμμονή στους στίχους για το διάστημα και τους εξωγήινους.

Ο Μπάουι συνεργάστηκε με όσους θαύμαζε και όσους θεωρούσε πως μπορούσαν να προσφέρουν κάτι παραπάνω σε μια μουσική που οραματιζόταν. Μια μουσική, σκοτεινή, που προβλημάτιζε και δεν διασκέδαζε, όπως η ποπ. Υπήρξε θαυμαστής των Velvet Underground και δούλεψε με τον Λου Ριντ, συνεργάστηκε στενά με τον Ίγκι Ποπ, σκανδάλισε σε βίντεοκλιπ με τον Μικ Τζάγκερ, εμφανίστηκε με τους Queen, συνδυάζοντας πάντα φαινομενικά άσχετα είδη μουσικής. Το αποτέλεσμα τον δικαίωνε.

Συνέλεξε δεκάδες βραβεία, μεταξύ των οποίων δύο βραβεία Grammy και τρία βραβεία MTV και μετέφερε την τέχνη του σε 51 βιντεοκλίπ. Πήρε πρωταγωνιστικούς ρόλους σε ταινίες blockbuster, με κορυφαία ταινία τον «Άνθρωπο που έπεσε στη Γη» το 1976. Είχε κάνει δύο γάμους και είχε δυο παιδιά, τον Ντάνκαν και την Άλεξ.

Lazarus