Της Άννας Παχή
Απίστευτο κι όμως αληθινό! Δεν είχα ποτέ και δεν προβλέπεται να αποκτήσω κάποτε. Χρησιμοποιούσα – και χρησιμοποιώ – τα πόδια μου και τα Μέσα Μαζικής Συγκοινωνίας, η Ταλαιπωρίας, ανάλογα με τις μέρες. Όπου λέω πως δεν έχω αυτοκίνητο, με κοιτούν σα να είμαι εξωγήινος. Το συνήθισα, όπως συνήθισα να εξηγώ τους λόγους. Ήταν υποχρεωτικό άλλωστε να υπάρχει λόγος που δεν έχω αυτοκίνητο, κάτι τόσο απαραίτητο στο σύγχρονο άνθρωπο, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα. Τρίχες!
Το τελευταίο, τραγικό δυστύχημα, δε διαφέρει σε τίποτε από τα χιλιάδες υπόλοιπα δυστυχήματα που αφήνουν πίσω τους νεκρούς, ανάπηρους και παλιοσίδερα. Οι θλιβερές διαπιστώσεις δεν «διαπιστώνονται» για πρώτη φορά. Οι ίδιες και οι ίδιες ευθύνες αποδίδονται στους ίδιους και τους ίδιους. Δεν υπάρχει τίποτα να πεις, έχουν ειπωθεί όλα πάνω στο θέμα.
Ως πεζός αυτής της πόλης, τα συμπεράσματά μου είναι επίσης θλιβερά και πεζά. Το Αυτοκίνητο είναι πάνω από τον Άνθρωπο. Η διάβαση πεζών είναι κάτι αστείο. Τα φανάρια απλώς υπάρχουν. Τα τηρεί κανείς, μόνον όταν βρίσκονται πολλά αυτοκίνητα στο δρόμο, αν είναι μόνος του, περνάει και με κόκκινο. Βιαζόμαστε όλοι βλέπετε τόσο πολύ… Είναι εξαιρετικά σημαντικό να κλέψουμε ένα λεπτό, τριάντα δευτερόλεπτα, θα αλλάξει όλη μας η ζωή.
Το «Νέφος» ήρθε στην Αθήνα τη δεκαετία του ’80 κι έμεινε εδώ. Τα αυτοκίνητα πλήθαιναν και πλήθαιναν και πληθαίνουν. Οι οδηγοί παραπονιούνται για την έλλειψη δρόμων και πάρκινγκ χωρίς να σκέφτονται πως οι δρόμοι δεν αλλάζουν, οι πολυκατοικίες δε μικραίνουν, ο χώρος δε μεγαλώνει επειδή κάθε οικογένεια έχει δυο τροχοφόρα.
Η κυκλοφορία μπλοκάρει επειδή είστε πολλοί οι οδηγοί. Παίρνετε την «κούρσα» για να πάτε στη δουλειά, για καφέ, για τσιγάρα. Μόνοι σας, κλεισμένοι στο ιερό κουβούκλιο του τιμονιού, αισθάνεστε… τι, άραγε; Δυνατοί; Πετυχημένοι; Δεν ξέρω, αλήθεια.
Όπως όλα, το αυτοκίνητο αποκτά τη σημασία που του δίνεις. Αν το χρησιμοποιείς είναι καλό. Αν σε χρησιμοποιεί, υπάρχει θέμα. Στην Ελλάδα σε χρησιμοποιεί.
Βλέπω να κατεβαίνουν Σάββατο βράδυ στο Μοναστηράκι με αυτοκίνητο και να ψάχνουν για πάρκινγκ. Τέτοια ηλιθιότητα. Βλέπω να μπαίνουν στους λεωφορειόδρομους, στη ΛΕΑ και με πιάνουν τα διάολια μου. Βλέπω να παρκάρουν σε χώρους αναπήρων και η κακία μου χτυπάει κόκκινο.
Χρειάστηκε να μάθω να οδηγώ. Έμαθα. Πήρα και δίπλωμα. Διαπίστωσα όμως ότι είχα δυο βασικά μειονεκτήματα: Ήμουν αφηρημένη κι έτρεχα. Συνδυασμός που μπορεί να σκοτώσει, κυριολεκτικά. Δεν ήθελα να γίνω φονιάς, ούτε να σακατευτώ η ίδια. Έτσι, δεν ασχολήθηκα παραπάνω. Δε χρειάζεται να είμαστε όλοι οδηγοί, δε χρειάζεται να έχουμε όλοι αυτοκίνητο. Ίσως να το έβλεπα διαφορετικά αν έμενα σε κανα κατσάβραχο, τέρμα Θεού αρχές Αλλάχ, αλλά στο κέντρο της Αθήνας, δεν το χρειάζομαι. Μου λείπει μόνον το καλοκαίρι, όταν θέλω μετά τη δουλειά να πηγαίνω για μπάνιο. Εντάξει, πάω τα σαββατοκύριακα.
Οικονομικά, τα λεφτά που δίνω σε κάρτες και ταξί είναι σαφώς λιγότερα από ότι αν συντηρούσα τροχοφόρο. Δεν ψάχνω πάρκινγκ. Δε με νοιάζουν οι μονόδρομοι. Αν κολλήσω στην κίνηση, το κόβω με τα πόδια, παίρνω και τον αέρα μου. Όταν βγαίνω, πίνω όσο θέλω. Αν δω μεθυσμένο πίσω από το τιμόνι, παίρνω ταξί.
Λένε πως το αυτοκίνητο είναι ελευθερία, σου λύνει τα χέρια. Μπορείς να πας εκδρομή ας πούμε, όποτε θέλεις. Όταν τους ρωτάω πότε πήγαν τελευταία φορά, μούγκα στη στρούγκα. Όσο για την ελευθερία, σίγουρα, είναι πολύ ωραίο να μπορείς να πηγαίνεις όπου θες, όποτε θες. Στη θεωρία. Διότι στην πράξη είναι διαφορετικά. Δε βλέπω τι είδους ελευθερία υπάρχει όταν είσαι κολλημένος στα διόδια, ή στα φανάρια. Μάλλον όμως είμαι στραβή.
Πριν κλάψετε όταν συμβεί το επόμενο τραγικό δυστύχημα αναλογιστείτε γιατί οδηγείτε και πως οδηγείτε. Αν χρειάζεται να οδηγείτε όλες τις φορές που το κάνετε. Αν η ανασφάλεια σας είναι ίση, μικρότερη ή μεγαλύτερη από μια σωστή οδηγική συμπεριφορά. Ανάλογα με τις απαντήσεις, συνεχίζετε ή όχι να οδηγείτε. Θα σας πω κι ένα μυστικό: Δεν υπάρχει νόμος που να υποχρεώνει κάποιον να οδηγεί ή να έχει αυτοκίνητο. Πρόκειται για προσωπική επιλογή.