Της Άννας Παχή
Άσχετα αν έχεις χρόνο να διαβάζεις τώρα, ή όχι, σίγουρα υπάρχουν βιβλία των παιδικών σου χρόνων που «ρούφηξες» μικρός. Βιβλία που σου έκαναν δώρο κι ενώ στην αρχή δε σε τράβηξαν – καθώς δεν ήταν παιχνίδια – όταν άρχισες να τα διαβάζεις σε τράβηξαν, τα αγάπησες και δεν τα ξέχασες ποτέ. Βιβλία που θα μπορούσες άνετα να ξαναδιαβάσεις. Όλα σχεδόν έγιναν ταινίες, σίριαλ, θεατρικά. Δεν έχασαν ποτέ τη λάμψη και τη γοητεία τους παρά τα χρόνια που πέρασαν από πάνω τους. Ας δούμε λοιπόν, τι διαβάζαμε τότε:
Ο Δεκαπεντάχρονος Πλοίαρχος – Ιούλιος Βερν: Ο Ιούλιος έγραψε δεκάδες μυθιστορήματα, που γνώρισαν όλα σχεδόν μεγάλη επιτυχία. Δεν υπάρχει παιδική βιβλιοθήκη χωρίς έστω ένα βιβλίο του. Το συγκεκριμένο μιλά για ένα θαλασσινό ταξίδι που παίρνει απροσδόκητη τροπή όταν συλλέγει μερικούς ναυαγούς από ένα δουλεμπορικό. Το πλήρωμα σκοτώνεται σε κυνήγι φάλαινας και μένει μόνο ο ανήλικος Ντικ Σαντ να κυβερνήσει το πλοίο. Ο μάγειρας Νεγκόρο «μαγειρεύει» την άφιξη του πλοίου στην Αφρική, όπου οι ήρωες έρχονται αντιμέτωποι με τον απάνθρωπο θεσμό της δουλείας.
Η μυστηριώδης νήσος – Ιούλιος Βερν: Το αγαπημένο μου, καθώς πρόκειται για τη συνέχεια του «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα» και «Τα τέκνα του Πλοιάρχου Γκραντ». Κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου, πέντε Βόρειοι, αιχμάλωτοι των Νοτίων, δραπετεύουν με ένα αερόστατο. Στο τέλος βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε ένα νησί αγνώστων στοιχείων και προσπαθούν να επιβιώσουν, έχοντας ένα μυστήριο σύμμαχο. Την πρώτη φορά που το διάβασα, όταν έμαθα ποιος ήταν ο σύμμαχος σοκαρίστηκα. Βιβλίο με δράση, ολοκληρωμένους χαρακτήρες και πολλές τεχνικές και επιστημονικές πληροφορίες της εποχής. Διαθέτει εντυπωσιακό, δραματικό φινάλε και διαβάζεται ανετότατα και τώρα…
Ροβινσώνας Κρούσος – Ουίλεμ Νταφόε: Οι ιστορίες με ναυαγούς ήταν πολύ της μόδας με κυριότερη αυτήν του Ροβινσώνα, που βρέθηκε σε ένα ακατοίκητο νησί. Ο ήρωας μας έμαθε να τα κάνει όλα μόνος του και πάνω που συνήθισε τη μοναξιά, ανακάλυψε πως δεν ήταν τόσο μόνος όσο νόμιζε. Υιοθέτησε τον «άγριο» Παρασκευά και προσπάθησε να επιστρέψει στο σπίτι. Θυμάστε αν το κατάφερε;
Ο Κόμης Μοντεχρίστο – Αλέξανδρος Δουμάς: Ίσως η πρώτη επαφή μας με την απατεωνιά και την προδοσία. Ο νεαρός και πολλά υποσχόμενος ναυτικός Εντμόντ Νταντές κατηγορείται άδικα για κατασκοπία από ένα συνάδελφο που τον φθονεί κι άλλον έναν που θέλει να του φάει την αρραβωνιαστικιά. Ο Εντμόντ φυλακίζεται και γίνεται φίλος με το συγκρατούμενό του Φαριά, ο οποίος του αποκαλύπτει την τοποθεσία ενός θησαυρού, κρυμμένου στο νησί Μοντεκρήστο. Ο Εντμόντ δραπετεύει, βρίσκει το θησαυρό, γυρίζει στο Παρίσι και στέλνει κάθε κατεργάρη στον πάγκο του.
Το σιδηρούν προσωπείον – Αλέξανδρος Δουμάς: Ιστορία βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, τη φυλάκιση ενός άνδρα του οποίου η ταυτότητα κρατούνταν απόλυτα μυστική, στη Γαλλία. Ο αστικός μύθος λέει πως ήταν ο δίδυμος αδερφός του Λουδοβίκου 14ου, μύθο που ενέπνευσε τον Αλέξανδρο να γράψει το μυθιστόρημα. Ουσιαστικά δεν ξέρουμε ποιος ήταν αυτός ο ταλαίπωρος που πέθανε στη φυλακή.
Η καλύβα του Μπάρμπα – Θωμά – Χάριετ Μπήτσερ Στόου: Μυθιστόρημα καταπέλτης εναντίον της δουλείας, περιέγραφε γλαφυρά τη φριχτή κατάσταση της δουλοκτησίας. Ο πράος, γλυκός κι έντιμος Μπάρμπα Θωμάς πέρασε τον παθών του τον τάραχο, κι εμείς μαζί του, για να μην πω για όλα τα δάκρυα που χύθηκαν για αυτόν. Το βιβλίο έκανε πάταγο όταν εκδόθηκε, το 1852, κι επηρέασε πολύ κόσμο σχετικά με το καθεστώς της δουλείας. Λέγεται πως όταν ο Αβραάμ Λίνκολν συνάντησε τη συγγραφέα είπε: «αυτή είναι η μικρή κυρία που ξεκίνησε έναν τόσο μεγάλο πόλεμο». Μπράβο της.
Οι άθλιοι – Βίκτωρ Ουγκό: Ο Γιάννης Αγιάννης κλέβει ένα καρβέλι ψωμί για να ταΐσει την οικογένειά του που λιμοκτονεί. Καταδικάζεται σε πέντε χρόνια φυλάκισης, που γίνονται καμιά εικοσαριά, μετά τις προσπάθειές του να αποδράσει. Κάποτε αφήνεται ελεύθερος, αποτινάσει το παρελθόν και προσπαθεί να ζήσει ελεύθερος. Όμως, ο αστυνόμος Ιαβέρης τον καταδιώκει συνεχώς. Στο μυθιστόρημα γίνεται ο χαμός, διότι ο Ουγκώ στήνει πλεκτάνες, αναπτύσσει φιλοσοφικές θεωρίες, καταγράφει ιστορικά γεγονότα. Το βιβλίο είναι τεράστιο, αλλά διαβάστηκε και διαβάζεται όσο λίγα.
Τομ Σώγιερ – Μαρκ Τουαίην: Ποιος δε διάβασε τις περιπέτειες του άτακτου και εφευρετικού Τομ; Ήταν must για τα παιδικά μας χρόνια. Το κόλπο που χρησιμοποίησε για να βάψει τον τοίχο της ταλαιπωρημένης θείας του, παραμένει αξεπέραστο. Παρά τις σκανταλιές και τις τιμωρίες, κατάφερε να κερδίσει το κορίτσι και να βρει το θησαυρό. Πιστός σύντροφός του ο Χωκ Φινν, που αργότερα έγινε μυθιστόρημα μόνος του.
Ο Μεγάλος Ψαράς – Λόυντ Ντάγκλας: Η ιστορία του απόστολου Πέτρου πριν γίνει ψαράς ψυχών με ταυτόχρονη αφήγηση των περιπετειών της αράβισας πριγκίπισσας Φάραχ. Ρεαλιστικό, συχνά ωμό, ο Μεγάλος Ψαράς συγκίνησε πολλές παιδικές καρδιές. Στην ίδια κατηγορία κινείται και ο «Χιτών», του ίδιου συγγραφέα. Όταν ο ρωμαίος Μάρκελλος κερδίζει στα ζάρια το χιτώνα του δολοφονημένου Ιησού, τίποτα δεν είναι πια το ίδιο. Παρά τον έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα τους και τα δυο βιβλία ήταν καλογραμμένα, ενδιαφέροντα, με έντονη δράση και ψυχισμό.
Πολυάννα – Έλινορ Πόρτερ: Πολύ πριν τα βιβλία αυτοβοήθειας και τους ψυχολόγους, η Πολυάννα και το παιχνίδι της χαράς έδειξε το δρόμο προς την εσωτερική ευτυχία. Η ορφανή μικρούλα πάει να ζήσει με τη στριφνή θεία Πόλυ και καταφέρνει να δώσει τη χαρά σε όλους όσους την περιτριγυρίζουν με απλές πρακτικές. Η σειρά είχε πολλές συνέχειες κι από άλλες συγγραφείς, της Πόρτερ όμως ήταν τα καλύτερα.
Όλιβερ Τουίστ – Κάρολος Ντίκενς: η ιστορία του ορφανού Όλιβερ, που έζησε μαύρη ζωή στα ορφανοτροφεία, πείνασε, κρύωσε και ξυλοφορτώθηκε, διδάχτηκε να κλέβει αλλά στο τέλος, η ζωή του έδωσε μια καλύτερη μοίρα. Ο Κάρολος Ντίκενς υπήρξε πολυγραφότατος και ήταν μανούλα στην περιγραφή των περιθωριακών τύπων του Λονδίνου καθώς και των άθλιων συνθηκών που ζούσαν χιλιάδες άνθρωποι στη Γηραιά Αλβιόνα. Αξεπέραστος.
Συνεχίζεται…