Της Άννας Παχή
Ολοκληρώνοντας τον πρώτο κύκλο της παράστασης «Κλαίω, κλαις, κλαίει. Κλαίμε, κλαίτε, κλαίνε», ο Ηλίας Μενάγιερ, ηθοποιός και σκηνοθέτης, μιλά στο iart.gr για το έργο, τις δυσκολίες των νέων καλλιτεχνών και την ανάγκη να τρέφουμε εκτός από το σώμα και το πνεύμα μας.
Πες μας λίγα πράγματα για σένα. Τι σε ώθησε στο θέατρο;
Από μικρός, όταν με ρωτούσαν τι ήθελα να γίνω όταν μεγαλώσω, απαντούσα: Ηθοποιός. Έβλεπα ταινίες κι αν κάποιος στην ταινία διψούσε, δεν έπινα νερό αν δεν έπινε εκείνος πρώτα. Διάβαζα μια ιστορία κι αν ο ήρωας της είχε να πάρει μια δύσκολη απόφαση, δεν άντεχα την αγωνία, έκλεινα το βιβλίο μέχρι να ηρεμήσω κι ύστερα το άνοιγα πάλι. Στις παραστάσεις που παρακολουθούσα ως παιδί, σχεδόν έπαιζα μαζί με τους ηθοποιούς. Στ’ αλήθεια, αν ο καθρέφτης και το μαξιλάρι που είχα μεγαλώνοντας είχαν φωνή, θα με εξέθεταν ανεπανόρθωτα. Δεν ξέρω τι με ώθησε σε αυτήν την απόφαση, η καλλιτεχνική ευαισθησία, η τρέλα που με διέπει.. γεγονός είναι ότι την πήρα! Τελείωσα τη Δραματική Σχολή το 2012 ενώ παρακολούθησα πολύμηνα σεμινάρια σκηνοθεσίας.
Σκηνοθετείς την παράσταση «Κλαίω, κλαις, κλαίει. Κλαίμε, κλαίτε, κλαίνε». Μίλησέ μας για αυτήν.
Η ιδέα προήλθε από ένα επάγγελμα της Ιαπωνίας, που στη γλώσσα μας θα μπορούσε να μεταφραστεί ως «Ο Γοητευτικός Κλαψιάρης». Ο επαγγελματίας αυτός, διοργανώνει προβολές ζοφερών ταινιών μικρού μήκους σε γυναίκες, με στόχο να κλάψουν και να νιώσουν καλύτερα, να φύγει το βάρος που η κάθε μια κουβαλά μέσα της. Ο Κλαψιάρης πληρώνεται για την υπηρεσία που προσφέρει. Κινηθήκαμε πάνω στη βάση του τι θα γινόταν αν εμφανιζόταν αυτό το επάγγελμα στην Ελλάδα. Φυσικά, το προσαρμόσαμε στα εδώ δεδομένα. Γιατί να σκεφτεί κάποιος να το εξασκήσει; Επειδή προφανώς δε βρίσκει πουθενά άλλη, «συμβατική» δουλειά. Σε ποιους θα απευθυνόταν μια τέτοια υπηρεσία; Καταλήξαμε πως οι «πελάτες» θα ήταν άτομα που έχουν δύναμη στα χέρια τους αλλά πρέπει να κρύβουν τον πραγματικό τους εαυτό για να προστατέψουν τη δημόσια εικόνα τους, όπως ας πούμε, οι τηλεπαρουσιαστές. Έχω την τύχη να συνεργάζομαι με τους εξαιρετικούς Χρόνη Μανικά, Αναστασία Κούβαρη και Λευτέρη Καλανδράνη. Χωρίς αυτούς, η παράσταση δε θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Το έργο ανέβηκε μετά από 16 μόλις πρόβες, πάνω σε αυτήν την ιδέα, χωρίς καν γραμμένο κείμενο. Η παράσταση είναι φτιαγμένη ως pre-view, ενώ ο στόχος είναι να συνεχίσουμε το ταξίδι στα παράξενα επαγγέλματα και την επόμενη σαιζόν.
Τι προσφέρει η παράσταση στους θεατές;
Ευελπιστώ γέλιο, αλλά και σκέψη για πράγματα που ζούμε καθημερινά. Η προσέγγισή μας είναι λίγο ιδιαίτερη, καθώς επιθυμούμε να είμαστε πρωτότυποι. Μέχρι στιγμής, φαίνεται να το καταφέρνουμε.
Συμμετέχεις σε θεατρική ομάδα. Από την εμπειρία σου, ανταποκρίνεται το κοινό σε τέτοιες προσπάθειες;
Ο κόσμος ανταποκρίνεται πάντα. Θεωρώ πως θα ήταν καλό να πάψουμε να υποτιμούμε το κοινό. Το κοινό που παρακολουθεί τέτοιες παραστάσεις είναι μικρό αριθμητικά – προς το παρόν – έχει διάθεση όμως να «εξερευνήσει» κάτι διαφορετικό.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νέοι ηθοποιοί όπως εσύ; Τι νομίζεις πως μπορεί να το αλλάξει αυτό;
Υπάρχουν δυο βασικά θέματα. Τα χρήματα και ο χώρος για να δημιουργήσουμε. Δε μπορούμε εύκολα να αναπτύξουμε και να εξασκήσουμε τις γνώσεις και τις δυνατότητές μας. Η ανεργία είναι έννοια απευκταία για όλους και σημαίνει πολλά δεινά για όποιον, δυστυχώς, τη βιώνει. Θεωρώ πως για τον καλλιτέχνη, σημαίνει «αεργία» της ψυχής και αυτό με θλίβει ιδιαίτερα καθώς οι άνθρωποι δεν είμαστε μόνο ύλη, είμαστε και πνεύμα. Και τα δυο αυτά χρειάζονται τροφή και τακτικά. Δε λέω πως ότι κάνουν οι καλλιτέχνες είναι μόνο καλό. Όμως, η κρίση και το πνεύμα θέλουν μια ώθηση για να δουλέψουν, είτε για το καλό είτε για το κακό.
Πως θα ήθελες να συνεχιστεί η πορεία σου στο θέατρο;
Τίποτα το πολύ extreme, απλώς να πάρω κάποια στιγμή το Όσκαρ πρώτου ανδρικού ρόλου. Την παγκόσμια ημέρα θεάτρου να μνημονεύεται το όνομά μου ως διεθνώς καταξιωμένος σκηνοθέτης και να δεχτώ το Νόμπελ Λογοτεχνίας για τα κείμενά μου (Γελάει). Στην πραγματικότητα, θέλω να μπορώ να ζω από αυτό που κάνω, υπηρετώντας την υποκριτική, τη σκηνοθεσία και τη συγγραφή, μέχρι θανάτου.
Αν μπορούσες να στείλεις ένα μήνυμα, ποιο θα ήταν αυτό;
Να φροντίζουμε και να προστατεύουμε τα παιδιά και τα ζώα. Να μην απαιτούμε μόνο σεβασμό, αλλά να τον προσφέρουμε κιόλας.