Λυπάμαι αν θα δυσαρεστήσω κάποιους, αλλά για μένα τα 0,04 λεπτά του ευρώ, δεν αρκούν για να αλλάξουν τον ρουν της ιστορίας και να βάλουν ένα τέλος στον πολιτισμό της σακούλας. Τα 0,10 λεπτά ίσως ήταν ισχυρότερο κίνητρο. Αλλά και πάλι έχω τις αμφιβολίες μου αν θα ήταν αρκετά ώστε να μεταστρέψουν τον τρόπο σκέψης σε όλους εμάς. Και βάζω και τον εαυτό μου μέσα, αν και ειλικρινά  θα κάνω μια σοβαρή και συνειδητή προσπάθεια  να αλλάξω τον τρόπο που έμαθα να λειτουργώ μέχρι τώρα χρησιμοποιώντας σακούλες.

Η αλήθεια είναι πως έχουν μπει για καλά στη ζωή μας, σχεδόν ξεχάσαμε πως είναι να ζεις χωρίς αυτές. Πριν την εποχή του πλαστικού οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν άλλους τρόπους για να μεταφέρουν τρόφιμα η άλλου είδους αντικείμενα. Τσάντες υφασμάτινες, καλάθια ψάθινα, σακούλια και σακιά από λινάτσα. Όλα από φυσικά υλικά, που τα χρησιμοποιούσαν ξανά και ξανά μέχρι να λιώσουν και να τα πετάξουν. Το αποτύπωμα όλων αυτών στο περιβάλλον ελάχιστο, ο χρόνος αποσύνθεσης πολύ μικρός και η επιστροφή των βασικών υλικών στον κύκλο της φύσης πολύ γρήγορος.

Η χρήση της πλαστικής σακούλας άρχισε μετά το 1950 στα καταστήματα τροφίμων και από εκεί και πέρα γενικεύτηκε. Οι σακούλες απέκτησαν πολλά μεγέθη και τρόπους χρήσης. Σακούλες για μεταφορά, για συσκευασία, για τα σκουπίδια, σακούλες παντού. Φθάσαμε να χρησιμοποιούμε οι άνθρωποι 300- 400 σακούλες το χρόνο ο καθένας. Μετά αντιληφθήκαμε ότι το πλαστικό δεν αποδομείται γρήγορα και  παραμένει ανέπαφο για εκατοντάδες χρόνια. Και μετά αρχίσαμε να ζούμε σε ένα κόσμο όπου κυριαρχούν οι  πλαστικές σακούλες. Τις βρίσκεις πλέον παντού, τις παίρνει ο άνεμος και τις πηγαίνει επάνω στα δέντρα, στις άκρες των δρόμων, στις παραλίες και από εκεί στις θάλασσες, όπου και να κοιτάξεις θα τις δεις. Δεν λέω είναι χρήσιμες σε πολλά πράγματα, αλλά και οι περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις από τον μεγάλο αριθμό και την υπερβολική χρήση τους είναι τραγικές.

Το θέμα βέβαια για να πούμε και την πραγματική αλήθεια δεν είναι η πλαστική σακούλα και μόνο. Είναι υποκριτικό να εστιάζουμε μόνο σε αυτήν, τη στιγμή που η πρακτική της ευκολίας και του τρόπου χρησιμοποίησέ το και μετά πέτα το, κυριαρχεί στη ζωή μας. Η πλαστική σακούλα είναι η μία όψη. Οι άλλες είναι τα πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσης, τα κουτάκια αναψυκτικών, και η κάθε είδους πλαστική συσκευασία. Η διάρκεια ζωής μιας πλαστικής σακούλας στη θάλασσα είναι πάνω από 20 χρόνια, τα πλαστικά μπουκάλια μπορεί να ταξιδεύουν στις θάλασσες για 500 χρόνια! Μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος.

Ζώα των πόλεων όπως σκύλοι και γάτες, στην προσπάθειά τους να τραφούν από τα σκουπίδια, τρώνε και σακούλες ή παγιδεύονται στα ανοίγματά τους. Οι θαλάσσιες χελώνες τις περνούν για μέδουσες έτσι όπως επιπλέουν φουσκωμένες και είτε τις τρώνε, είτε μπλέκονται σε αυτές  με κατάληξη να δυσκολεύονται να κινηθούν και να τραφούν οπότε πεθαίνουν. Οι φώκιες και τα δελφίνια επίσης συχνά παγιδεύονται από σακούλες με τις οποίες επιχειρούν να τραφούν ή και να τις περιεργαστούν. Τα θαλασσοπούλια μπερδεύονται και καταπίνουν κομμάτια πολύχρωμου πλαστικού και ταϊζουν μάλιστα με αυτά και τους νεοσσούς τους. Εκτός από αυτές τις συνέπειες υπάρχουν και άλλες σοβαρότερες που ως συνήθως δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά. Εκατομμύρια τόνοι πλαστικών κατακάθονται στους πυθμένες των ωκεανών επηρεάζοντας τη θαλάσσια ζωή και μέσω αυτής τη φωτοσύνθεση και την παραγωγή οξυγόνου στον πλανήτη. Και είναι σημαντικό αυτό, γιατί το μεγαλύτερο μέρος του οξυγόνου παράγεται στους ωκεανούς…

Τα πλαστικά γενικά δεν αποδομούνται εύκολα αλλά κατακερματίζονται σε μικροσκοπικά σωματίδια που διασπείρονται παντού και παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο.

Δεν θα ήθελα να καταλήξω σε αφορισμούς και παραινέσεις για μείωση της χρήσης και αύξηση της ανακύκλωσης αν και αυτά παραμένουν αδιαμφισβήτητες αναγκαίες λύσεις.

Το πιο σημαντικό για μένα είναι να αντιληφθούμε την παγίδα που κρύβεται στον τρόπο σκέψης πίσω από τη χρησιμοποίηση της πλαστικής σακούλας μιας χρήσης. Είναι ο τρόπος της εύκολης λύσης, ο τρόπος του χρησιμοποιώ και μετά πετώ. Δείχνει την ανευθυνότητα το καθενός μας ξεχωριστά να σκεφθεί το αποτύπωμά του σε αυτή τη γη και πόσα απορρίμματα θα αφήσει στο πέρασμά του.

Δεν λέω ότι δεν θα μας λείψουν οι πλαστικές σακούλες, αλλά υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τρόποι να λειτουργήσουμε και χωρίς αυτές. Η εφευρετικότητα δεν λείπει από τον άνθρωπο. Είναι επίσης μια ευκαιρία η αλλαγή να επεκταθεί και σε άλλους τομείς της σύγχρονης ζωής όπου κυριαρχεί η εύκολη λύση της μιας χρήσης.

Το σημαντικό είναι αλλάζοντας τρόπο σκέψης και λειτουργίας κάνουμε μια στροφή στον πολιτισμό της μέγιστης ευκολίας κα αυτό θα είναι το μεγαλύτερο κέρδος μας.

Ελισάβετ Καλερίδου

Κτηνίατρος