Γράφει η Μελισσάνδρα
Ο φόβος της μοναξιάς είναι σαν το φόβο στο σκοτάδι. Φοβάσαι αλλά δεν ξέρεις τι ακριβώς, είναι κάτι ακαθόριστο και ίσως γι΄αυτό και πιο τρομακτικό.
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι εκεί έξω, δυσκολεύονται να βρουν ταίρι, ή και απλή συντροφιά. Όλο και περισσότεροι δηλώνουν απογοητευμένοι από τους άλλους και κλείνονται ακόμη πιο πολύ στον εαυτό τους.
Ο φόβος ότι θα μείνουμε μόνοι, γίνεται μεγαλύτερος όσο αυξάνει η ηλικία γιατί θεωρείται, πως τα περιθώρια στενεύουν και οι ευκαιρίες μειώνονται. Στις μεγαλουπόλεις και κυρίως στην πρωτεύουσα, το φαινόμενο της μοναξιάς, έχει πάρει επιδημικές διαστάσεις.
Τι φταίει;
Τι μας εμποδίζει να βγούμε εκεί έξω και να κάνουμε μια σχέση ή να ενταχθούμε σε ομάδες; Γιατί στην εποχή μας έχουν γίνει τόσο δύσκολες οι ανθρώπινες σχέσεις και τόσο επιφυλακτικοί οι άνθρωποι μεταξύ τους;
Κάποιος θα έλεγε ότι ευθύνεται η οικονομική κρίση, που κάνει τους ανθρώπους ανασφαλείς και αδύναμους να επενδύσουν σε σχέδια μακροπρόθεσμα, όπως απαιτεί μια σταθερή και σοβαρή σχέση. Κάποιος άλλος θα θεωρούσε πως φταίει η εξέλιξη της τεχνολογίας, που επιτρέπει σε ανθρώπους να διαχειρίζονται τις υποθέσεις τους αλλά και τις επαφές τους από απόσταση.
Εντάξει όλα αυτά, αλλά υπάρχει και αντίλογος. Η οικονομική κρίση της τελευταίων ετών στη χώρα μας, ενεργοποίησε αντανακλαστικά αλληλοβοήθειας, φιλανθρωπίας, εθελοντισμού σε πρωτοφανείς διαστάσεις.
Από την άλλη πλευρά η εξέλιξη της τεχνολογίας επέτρεψε σε ανθρώπους που είναι μακριά να μηδενίσουν τις αποστάσεις και να έλθουν σε επαφή επικοινωνώντας με ήχο ή και εικόνα, ή να ταξιδέψουν πιο εύκολα, πιο γρήγορα, πιο οικονομικά.
Αν όλα αυτά αληθεύουν, τότε πού είναι το πρόβλημα, που όπως προανέφερα έχει γίνει επιδημία;
Μήπως οι άνθρωποι βασισμένοι στις ευκολίες της τεχνολογίας δεν εκτιμούν όπως παλιά την αξία και την μοναδικότητα μιας φιλίας ή μιας στενής σχέσης;
Μήπως η ευκολία απόκτησης ”φίλων”, μέσω των κοινωνικών δικτύων, είναι εκείνη που συμβάλλει σε αυτήν την απαξίωση; Υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι έχοντας πολλούς ”φίλους” δεν είμαστε μόνοι.
Στη σημερινή εποχή, ζούμε μια παγκοσμιοποίηση, συμβάλλει και η τεχνολογική εξέλιξη σ΄αυτό, όπως και οικονομικοί λόγοι. Για να ξεχωρίσεις εκεί έξω και να αποκτήσεις υπολογίσιμη υπόσταση, ο ανταγωνισμός είναι πολύ σκληρός και είναι σε επίπεδο καταναλωτικών αγαθών. Όσα περισσότερα έχεις, τόσο πιο σημαντικός είσαι, τόσο πιο αξιόλογος και καλός για σοβαρή και σταθερή σχέση. Είναι στο σημείο αυτό που δίνεται βαρύτητα, κι όχι στη συναισθηματική επένδυση.
Η τεχνολογία ευθύνεται στο ότι βάζει συνεχώς καινούριους στόχους, κι έτσι αποπροσανατολίζει τους περισσότερους από εμάς.
Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του κοινωνικό όν. Έχει ανάγκη κάθε στιγμή να ανήκει κάπου, είτε αυτό λέγεται οικογένεια είτε μικρή ή μεγάλη κοινωνική ομάδα. Αυτοπροσδιορίζεται μέσα από την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους.
Όλοι θα συμφωνήσουν ότι η ζωή έχει διαφορετική χροιά και γεύση όταν τη ζεις μαζί με έναν άλλο άνθρωπο και μοιράζεσαι μαζί του την ομορφιά, τη γνώση, την ηδονή, τη λύπη τη χαρά….ακόμη κι ένα απλό φαγητό είναι πιο νόστιμο, όταν το μοιράζεσαι με κάποιον….
Η παρουσία των άλλων ανθρώπων και η αλληλεπίδραση μαζί τους επιβεβαιώνει την αξία μας και τη χρησιμότητά μας σαν όντα, μας ηρεμεί και μας δίνει πληρότητα.
Συνήθως, γιατί υπάρχουν και οι εξαιρέσεις….
Φοβόμαστε τη μοναξιά γιατί είμαστε κοινωνικά όντα, φταγμένα να σκεφτόμαστε και να λειτουργούμε ομαδικά.
Συναισθήματα όπως ο έρωτας, η αγάπη, η συμπόνια, η κατανόηση, η αλληλοβοήθεια χαρακτηρίζουν την κοινωνική συμπεριφορά και αδυνατούν να υπάρξουν εκτός κοινωνίας. Έχουμε ανάγκη να τα εκφράσουμε, έχουμε ανάγκη να τα εισπράξουμε, είμαστε φτιαγμένοι να λειτουργούμε με συναισθήματα. Ο εγκέφαλος μας είναι δομημένος με τρόπο να καθοδηγεί ανάλογα τις πράξεις μας. Οι ορμόνες, μας κατευθύνουν και μας ανταμείβουν ανάλογα. Ο αποκλεισμός μας από αυτού του είδους την αλληλεπίδραση, είναι που μας πονά. Όλος ο βίος τότε μοιάζει αβίωτος, τα πάντα μοιάζουν να μην έχουν νόημα και η όλη κατάσταση πολλές φορές βγαίνει εκτός ελέγχου.
Δεν είναι η μοναξιά που φοβόμαστε, αλλά η έλλειψη ανθρώπινης επαφής.
Θα πρέπει να πιστέψουμε στον εαυτό μας, να τον εμπιστευθούμε ότι είναι ικανός και άξιος να συμπεριφερθεί και να αποκτήσει αξία στα πλαίσια της κοινωνίας και να βγούμε εκεί έξω να δοκιμαστούμε. Όσο δεν ρισκάρουμε, όσο φοβόμαστε την αποτυχία, θα μένουμε μόνοι.
Το να είσαι μόνος σε κάποιες φάσεις της ζωής σου, είναι κάτι που μπορεί να σου προκύψει ή και να το επιδιώξεις. Σε κάθε περίπτωση είναι μια κατάσταση που μπορεί ν’ αλλάξει.
Δεν αρκεί όμως να βρίσκεσαι με ανθρώπους, αλλά να αλληλεπιδράς ουσιαστικά με αυτούς. Να παίρνεις, αλλά εξίσου σημαντικό να δίνεις συναισθήματα.
Αν δεν μάθουμε να δίνουμε και να δεχόμαστε συναισθήματα, καμιά συντροφιά δεν θα μας διώξει την αίσθηση του κενού και της ματαιότητας αυτής της ζωής.