Πάνος Πιλάτος: «Θέλουν να ξυπνάς και να φοβάσαι στην ιδέα ότι θα ζήσεις. Να τρέμεις, να μη σκέφτεσαι»

Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Σύρμο

Ο Πάνος Πιλάτος είναι μια πολυσχιδής προσωπικότητα, ως άνθρωπος και καλλιτέχνης. Κινείται σε ευρύ φάσμα της τέχνης με κυρίαρχες εκφράσεις το γραπτό λόγο, την φωνή και την μουσική του. Δεν θα τον δεις στην τηλεόραση, δεν θα τον ακούσεις στο ραδιόφωνο, δεν θα τον διαβάσεις στα περιοδικά γιατί εκείνα που έχει να πει μέσω της εκάστοτε τέχνης που επιλέγει, στοχεύουν στην αφύπνιση και την κινητοποίηση του καθενός από εμάς. Τον γνωρίζουμε μέσα από την συνέντευξή που παραχώρησε και τον ευχαριστώ πολύ για την τιμή.

Πάνο, υπήρξες αρχισυντάκτης στα περιοδικά Penthouse, στο παλιό Μετρό, στο Μουσικό Café. Πέρασες από διευθυντικές θέσεις σε πάνω από 45 περιοδικά/εφημερίδες. Τι σε έσπρωξε από την mainstream αγορά στην δημιουργία διάφορων labels, όχι μόνο απεξαρτημένων από το σύστημα αλλά και που στρέφονται «εναντίον» του;

Εργάστηκα για περισσότερες από δύο δεκαετίες στα media, ναι. Παράλληλα με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, η οποία ήταν η εργασία μου και ένα είδος «καριέρας διαβίωσης» μέσα στην οποία προσπάθησα να μην ξεπουληθώ και να παραμείνω ο Πάνος, δεν σταμάτησα ποτέ να δρω στο underground, να δημιουργώ στην ανάντη οδό, να πράττω δίχως εξάρτηση από προύχοντες και εξουσιαστές και να εξελίσσω ένα όραμα που έχει γίνει, εδώ και χρόνια, μια αυτόνομη κίνηση δημιουργίας, παραγωγής και διάδοσης τέχνης, με κινητήριο μοχλό εμένα τον ίδιο ως προσωπικότητα, γεννήτορα και δράστη και με το βασικό label μου, το PMProom, στην πρώτη γραμμή αυτών των δραστηριοτήτων.

Μουσικά, στιχουργικά κι ερμηνευτικά, κινείσαι σε ένα Rock-Rap κράμα. Είσαι μέλος και/ή ιδρυτής πολλών συγκροτημάτων. Τα κυριότερα είναι οι ιστορικοί Νίπτω Τας Χείρας, το Αστικό Σύνδρομο, η Theia TraGODia και οι Pact of The Few. Είσαι ένα αχόρταγο πνεύμα ή κάποιος περιηγητής δίχως τελικό προορισμό;

Το κράμα στο οποίο αναφέρεσαι, είναι ακόμη πιο σύνθετο. Αυτό που «εκπροσωπώ» περισσότερο από δυόμιση δεκαετίες στο κομμάτι της τέχνης μου που σχετίζεται με τη στιχουργία, τη μουσική και την ερμηνεία, είναι αυτό που ονομάζω progressive crossover. Μια αδιάκοπη επιμειξία στοιχείων, ήχων, ειδών και προσεγγίσεων. Rock, ψυχεδέλεια, rap, metal, electronica. Σκιώδεις ατμόσφαιρες και ηλεκτρικές εξάρσεις.

Αυτό με χαρακτηρίζει, αυτό με ξεχωρίζει θαρρώ και, τέλος, αυτό είναι κάτι που σε μερικές περιπτώσεις μου προσέδωσε credits μοναδικότητας μα σε ακόμα περισσότερες το πλήρωσα με επώδυνο τρόπο. Βλέπεις, σε τούτη τη χώρα, η επιμειξία αποτελεί αμάρτημα. Με ορισμένες φωτεινές εξαιρέσεις, οι πιο πολλοί κόπτονται για καθαρότητα των ειδών. Για μια ευγονική, την οποία θεωρώ ανούσια έως φασιστική.

Κάποιοι με ρωτούν: «Με το να παρουσιάζεις δουλειές κάτω από διάφορα projects, δεν αποπροσανατολίζουν όσους παρακολουθούν την πορεία σου ή τον κόσμο, γενικά;».

Η απάντηση είναι ότι εκπροσωπώ ως καλλιτέχνης το διαρκή συνδυασμό εκ διαμέτρου αντίθετων στοιχείων, καθώς, επίσης, και τον πλουραλισμό στις εκφραστικές οδούς. Δεν είμαι ένα πράγμα. Δεν βλέπω έναν δρόμο. Βασανίζομαι, μάχομαι και πορεύομαι ανάμεσα σε σταυροδρόμια, θύελλες, και Σύμπαντα. Αυτό με χαρακτηρίζει, αυτό με διαχωρίζει. Και κάποιες φορές, το πλήρωσα. Μα δεν δύναμαι να πράξω διαφορετικά.

Αναφέρθηκες σε συγκροτήματα που δημιούργησα ή εμπλέκομαι.  Οι ΝΙΠΤΩ ΤΑΣ ΧΕΙΡΑΣ είναι το Ευαγγέλιο. Το ΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ είναι η ιεραποστολή. Οι ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΗΣ ΛΑΣΠΗΣ είναι η μεσημεριανή ραστώνη. Οι THEIA TRAGODIA είναι ο περίπατος στην Άβυσσο. Οι PACT OF THE FEW είναι μια Διαθήκη εφηβικών απωθημένων. Οι ΥΠΕΡΒΑΣΙΑ ένας φόρος τιμής σε μια προϊστορική μνημοσύνη. Το ΟΞΥΜΩΡΟ ΣΧΗΜΑ μια απόδειξη αυτάρκειας. Όσο για το tag «2Π», είναι το doppelganger μου.

Ναι, είμαι πνεύμα που δεν γαληνεύει. Ένας περιηγητής, όπως αναφέρεις, που πορεύομαι αδιάκοπα, έχοντας στο μυαλό μου, ωστόσο, έναν τελικό προορισμό, τον δικό μου «Μαύρο Πύργο», σαν τον Roland στο έπος του King «The Dark Tower».

Ως ένας αυθεντικός δημιουργός, δοκιμάζεις τον εαυτό σου σε πολλές μορφές τέχνης: Σύνθεση, στιχουργία, εικαστικά, συγγραφή, σκηνοθεσία κ.α. Σε ανησύχησε ποτέ ο εσωτερικός αυτός διαμοιρασμός;

Ανησυχία; Ποτέ. Μου δημιούργησε δυσκολίες ως προς την επικοινωνία μου ή ως προς τον μόχθο μου για επιβίωση, αλλά έτσι είμαι, δεν αλλοιώνεται αυτή μου η οπτική και συνάμα ανάγκη. Και χάρη σε αυτό που εσύ χαρακτηρίζεις «διαμοιρασμό» κι εγώ το λέω «συνένωση», χτίζω εδώ και έτη πολλά το δικό μου σύνθετο Σύμπαν. Όπως έχω ξαναπεί, διαμόρφωσα από μικρός την πεποίθηση ότι ένας καλλιτέχνης είναι καλό να μην προσκολλάται σε μία μορφή έκφρασης και μόνο.

Δεν αρκούμουν σε μία κατεύθυνση, ο πειραματισμός είναι ένα γλυκό μικρόβιο που με μετάλλαξε σε αναζητητή φορμών και μονοπατιών. Συνεπώς καταπιάστηκα με πολλές εκφάνσεις της Τέχνης. Να σημειώσω για πολλοστή φορά εδώ κάτι που θεωρώ σημαντικό -όπως και βασικό στοιχείο για να κατανοήσει κάποιος τα πεπραγμένα μου και το έργο μου: η τέχνη μου είμαι εγώ και εγώ είμαι η τέχνη μου.

Οι επιλογές της ζωής μου, ακόμα και οι πλέον πρακτικού χαρακτήρα, σχετίζονται από πολύ έως απόλυτα με την καλλιτεχνική μου οπτική και ανάγκη, με την ιδιοσυγκρασία μου ως άτομο και με την κοσμοθεωρία που έχω αναπτύξει. Όμως σε ό,τι κι αν έκανα και σε ό,τι κι αν κάνω, για μένα πάντα την αφορμή είχε ο Λόγος. Στα πάντα. Πάνω απ’ όλα και πέρα απ’ οτιδήποτε, θεωρώ τον εαυτό μου συγγραφέα.

Πώς αντιλαμβάνεσαι την κρίση ήθους στην πολιτική, τις τέχνες και στην καθημερινότητα της ζωή μας;

Ζούμε το Μέλλον για το οποίο έγραφαν οι συγγραφείς Επιστημονικής Φαντασίας. Όπως αναφέρω και στο δίσκο με τους ΝΙΠΤΩ ΤΑΣ ΧΕΙΡΑΣ «Μετά-Κόσμος», το Συμβάν συμβαίνει. Δεν είναι κρίση αυτό. Είναι κατάλυση. Κατακρήμνισμα. Είναι μια κατάντια. Ο τρόμος έχει απλωθεί στον πλανήτη. Σε θέλουν να ξυπνάς και να φοβάσαι στην ιδέα ότι θα ζήσεις. Να τρέμεις, να μη σκέφτεσαι. Σε ένα τέτοιο καθεστώς πως να κυοφορηθεί διάθεση, διαύγεια και χρόνος για πολιτισμό και Τέχνη; Απεχθάνομαι τα συστήματα, ειδικά τα πολιτικά και τα θρησκευτικά. Η πολιτική ήταν ανέκαθεν μια ρυπαρή πράξη και η οργανωμένη θρησκεία μια φυλακή του πνεύματος. Λέω να πάνε να γ@#^θούν όλοι και όλα. Να επιδιώκουμε αυτάρκεια, όσο κι αν αυτό στερεί, πονά και πληγώνει. Αν κάνουμε το πείσμα σημαία, αν φτάσουμε να επιδεικνύουμε όλοι θετικό πρόσημο προς τους άλλους, ειλικρίνεια και μπέσα, ο κόσμος θα γυρίσει τούμπα. Κι όταν χρειαστεί να χυθεί αίμα, να μη διστάσουμε ούτε δευτερόλεπτο.

Ένα από τα κύρια σου projects είναι το PMProom, που εκτείνεται σε ένα φάσμα δισκογραφικών κυκλοφοριών και εκδόσεων. Μέσα από αυτήν την ας την πούμε «εταιρία» στηρίζεις πολλές μπάντες και καλλιτέχνες του underground χώρου. Νιώθεις λίγο σαν «Ρομπέν των …Τεχνών»;

Ούτε καν. Τις περισσότερες φορές νιώθω ή σαν φωνή βοώντος εν τη ερήμω, ή σαν μεγάλος μαλάκας που κάθομαι και προσπαθώ να δείξω τον ορίζοντα σε ανθρώπους που δεν σηκώνουν το βλέμμα ούτε από το τετραγωνάκι του πεζοδρομίου που πατάνε. Ξέρω ότι κάνω το σωστό, αλλά έχω απογοητευτεί από την έλλειψη κατανόησης και πολύ περισσότερο από την έλλειψη στήριξης. Εύχομαι τουλάχιστον αυτό που πράττω να είναι μια σπορά που θα ευδοκιμήσει κάποτε, στο μέλλον. Σε ένα μέλλον που μάλλον δεν θα ζω για να το χαρώ.

Θα χαρακτήριζα το akRa magazine, -ένα άλλο φιλόδοξο σου project-, σαν έναν online «ζωντανό» οργανισμό που εδρεύει στο facebook και αναπνέει συνεχώς με νέα άρθρα. Πες μας γι’ αυτό.

Ω, πολύ χαίρομαι που το αντιλαμβάνεσαι έτσι. Δημιούργησα πολλά περιοδικά στο παρελθόν, κυρίως έντυπα. Το akRa όμως είναι… από αλλού! Υπάρχουμε εδώ και τρία χρόνια, φτιάχνοντας ξεκάθαρα μια δίοδο έκφρασης για την διαφορετικότητα. Το akRa magazine είναι 100% ειλικρίνεια, είδηση και άποψη. Προσωπική εκτίμηση ζυγισμένη και τεκμηριωμένη. Είναι πρόκληση στα χρηστά ήθη. Εναλλακτική ενημέρωση και συναίσθημα. Δεν υπάρχει λογοκρισία στο akRa. Οι μόνοι που τρώνε «πόρτα» είναι οι κάθε λογής φασίστες, οι εκμεταλλευτές, οι θηρευτές και οι καραγκιόζηδες. Και, παρεμπιπτόντως, το ξέρεις ότι έχω χαρεί πολύ που συμβαδίζεις κι εσύ μαζί μας, πλέον.

Πες μου δυο λόγια για την ενασχόληση σου ως εξερευνητής παραφυσικών φαινομένων.

Από πολύ μικρή ηλικία, επέδειξα μια εμφανή διαφοροποίηση από τους γύρω μου σχετικά με τους τρόπους που αντιλαμβανόμουν το περιβάλλον. Ένιωθα Ξένος, όχι μόνο με την κοινωνιολογική έννοια, αλλά πολύ περισσότερο με την πνευματική, όσο και με τη φυσική. Αισθανόμουν συχνά να βρίσκομαι πολλά βήματα μπροστά από τις σκέψεις των άλλων, και οι κάθε είδους αναζητήσεις μου δεν συμβάδιζαν ούτε με την ηλικία μου, με την έως τότε εκπαίδευσή μου, ούτε με την κοινωνική θέση της οικογένειάς μου. Παράλληλα, ξεκίνησε μια «επίθεση» του Μεταφυσικού απέναντί μου, καθώς άρχισα να γίνομαι μάρτυρας παράδοξων περιστατικών, που περιλάμβαναν από παρουσίες οντοτήτων έως ονειρικά στοιχειώματα.

Ως βασικό μέσο για να πετύχω την Επίγνωση, χρησιμοποίησα τον Εσωτερισμό και κάποιες μυητικές ατραπούς. Μέσα από επίπονες και επώδυνες πνευματικές διεργασίες τα κατάφερα, κι έγινα κάτι πέρα από άνθρωπος. Διαμόρφωσα ένα καινούριο Εγώ, επανεφεύρα τον εαυτό μου. Η Επίγνωση της νέας μου ύπαρξης, με οδήγησε σε ένα επόμενο στάδιο, όπου όλα τα αλλόκοτα, τα παράδοξα και τα πέρα-από-τη-φύση έγιναν αντικείμενο ταξινόμησης, συνδυαστικών προόδων και κομμάτια ζωής. Δημιούργησα φίλτρα απόρριψης ψευδών φαινομένων ή αυθυποβολής, επισκέφτηκα αφετηρίες και τερματικούς σταθμούς, κατέγραψα πληθώρα δράσεων του Αντίκοσμου και δημοσιοποίησα μερικές από αυτές. Και συνεχίζω να βιώνω το αφύσικο με φυσικότητα.

Τι άλλο να περιμένουμε από τον Πάνο Πιλάτο;

 Καλλιτεχνικά, μόλις κυκλοφορήσαμε το δεύτερο album μας με τους Theia TraGODia, έχουμε δρομολογήσει στο label την κυκλοφορία του δίσκου των Auroras’ Cancer που είναι το πρώτο σχήμα που είχαμε φτιάξει πριν 25 χρόνια με τον Τέλη Καυκά. Ετοιμάζω έναν ας πούμε «προσωπικό» δίσκο με «καταραμένες μπαλάντες», ίσως βγάλω και ένα E.P. ως «2Π» -διάδοχο του album «ΡΑΠορτάΖ» του 2016. Έχουμε stand by τις μίξεις για δύο ακόμη side projects, τους The Mothafunka Project και τους Υπερβασία, ενώ μιλάμε με καλλιτέχνες και σχήματα που ενδιαφέρονται να αναλάβουμε την παραγωγή των δίσκων τους ο Τέλης κι εγώ.

Δημιουργώ προϋποθέσεις για δημιουργικά projects, όπως live events με πειραματισμούς, έναν χώρο-έδρα της διαφορετικότητας, ίσως ένα ραδιόφωνο, μια έντυπη εκδοχή του akRa magazine, παραγωγές κινούμενης εικόνας, festivals ελευθεριότητας. Δεν ξέρω πόσα από αυτά θα ευδοκιμήσουν, καθώς δεν περνούν όλα από τα χέρια μου και δυστυχώς έχω καταλάβει ότι συνήθως αν θες να γίνει κάτι σωστά, κάντο μόνος. Πρακτικά, για το υπόλοιπο του 2018, θέλω να διαμορφώσω μια καλύτερη κατάσταση διαβίωσης από αυτή που βρίσκομαι.

Στο συρτάρι μου βρίσκονται 7 με 8 βιβλία που θα ήθελα να τυπωθούν πριν εγκαταλείψω αυτή τη σφαίρα της ψευδαίσθησης, εν ολίγοις πριν πεθάνει το θνητό μου σαρκίο. Υπάρχουν πολλοί κύκλοι τραγουδιών που σιγά-σιγά δρομολογούνται να κυκλοφορήσουν. Επίσης, ίσως επανεκδώσω το «Βιβλίο Των Κρυφών Τρόμων» γιατί μου το ζητάνε.

Να σημειώσω ότι συνεχίζω τα DJ sets μου που τα θεωρώ ένα είδος performance. Μπορεί κάποιος να έρθει, να ακούσει τις επιλογές μου στα decks, να με γνωρίσει, να μιλήσουμε. Ίσως ανανεώσω το ΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ή ίσως προκύψει κάτι διαφορετικό από τις συνεργασίες με διάφορους μουσικούς. Θα δούμε. Να είμαστε καλά πάνω απ’ όλα.

Κωνσταντίνε, σε ευχαριστώ πάρα μα πάρα πολύ για τούτη τη συζήτηση και φυσικά το iArt.gr. Όπως ευχαριστώ και την Μαρία Χρονιάρη που την παρακίνησε.