Της Άννας Παχή
Μετά από δυο επιτυχημένες συμμετοχές στις Πανελλήνιες, ο Γ.Π. μιλά στο iart.gr για τη διαδικασία, την πίεση των εξετάσεων, αλλά και για αυτά που του δίνουν δύναμη. Θεωρώ τη συμβουλή του προς τους γονείς εξαιρετική. Διαβάστε τι μας είπε.
Ανήκεις στους περσινούς επιτυχόντες αλλά αποφάσισες να ξαναδώσεις. Γιατί;
Θεώρησα πως δεν είχα δώσει αυτό που έπρεπε ενώ ήθελα κάτι εντελώς διαφορετικό από τη Σχολή Βιομηχανικού Σχεδιασμού Κοζάνης, όπου πέρασα. Το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών της ΑΣΠΕΤΕ, είναι πιο κοντά στα ενδιαφέροντά μου. Οι πληροφορίες μου λένε πως πρόκειται για πολύ καλή σχολή τόσο από πλευράς καθηγητών, επίπεδο και πρόγραμμα σπουδών, όσο και από άποψη επαγγελματικής αποκατάστασης.
Δυο φορές Πανελλήνιες. Πως ήταν;
Αρκετά άσχημο. Πολλή πίεση, πολλές απαιτήσεις και το άγχος ότι αν δεν περάσεις “καταστράφηκε” η ζωή σου, ειδικά αν δεν έχεις έτοιμη δουλειά, ή αν δεν υπάρχει οικονομική δυνατότητα να σπουδάσεις σε ιδιωτική σχολή. Βιώνεις την πίεση, μπορεί και παραπάνω από δυο φορές. Ένας φίλος θα δώσει τρίτη φορά. Τον θαυμάζω πραγματικά για την υπομονή και την επιμονή του.
Το θεωρώ μάλλον ηλίθιο σύστημα.
Όχι μόνον εσύ. Για μένα, είναι απλά χάσιμο χρόνου. Θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι διαφορετικά, καλύτερα. Στη Γερμανία ας πούμε, μπαίνεις όπου θέλεις κι αν δεν είσαι καλός, φεύγεις. Αποδεικνύεις την αξία σου μέσα στη σχολή. Εδώ, την αποδεικνύεις πριν, μετά μπορεί για χρόνια να μην κάνεις τίποτα. Αν δεν περάσεις κάποιο μάθημα ας πούμε, δε χάθηκε ο κόσμος. Στις ιδιωτικές σχολές μπορείς να χρωστάς – από όσο ξέρω – ένα με δύο μαθήματα. Αν δεν τα περάσεις, χάνεις τη χρονιά σου. Αν χάσεις πολλές χρονιές, σε διώχνουν. Στις Πανελλήνιες μπορεί ο οποιοσδήποτε να μπει οπουδήποτε και να μην τελειώσει ποτέ. Αυτό εξαρτάται από τέσσερα μαθήματα γενικού τύπου. Εξαρτάται από ένα χαρτί τι θα κάνεις στη ζωή σου και πως θα είσαι. Είναι πολύ άσχημο και εξαιτίας του, οι επιδόσεις των παιδιών είναι πολύ χαμηλότερες από αυτές που θα μπορούσαν να είναι.
Μπορείς να αποφασίσεις στα 17 ή στα 18 τι θα κάνεις για την υπόλοιπη ζωή σου;
Όχι, δε μπορείς. Αρχικά ήθελα να ασχοληθώ με την Αρχιτεκτονική. Όταν το έψαξα καλύτερα άλλαξα γνώμη. Πάντα μου άρεσε να φτιάχνω πράγματα, να χρησιμοποιώ και τα χέρια μου, εκτός από το μυαλό μου. Πιστεύω πως η σχολή που πέρασα τώρα, μπορεί να αποδειχτεί ιδανική για μένα. Εκτός από τα ηλεκτρολογικά και τα μηχανολογικά, έχει παιδαγωγικά, ψυχολογία, που επίσης με ενδιαφέρουν και θέλω να ασχοληθώ. Χαίρομαι που βρέθηκα εκεί. Δεν είναι ότι καλύτερο να περνάς το ίδιο άγχος δεύτερη φορά.. Φέτος χωρίς το σχολείο υποτίθεται είχα περισσότερο χρόνο – κάτι που δεν ισχύει απαραίτητα, τα φροντιστήρια σε φορτώνουν με περισσότερη δουλειά. Εκείνο που δε μου άρεσε είναι το εξής: Στη Δευτέρα Λυκείου, μου έλεγαν πως «επί δύο χρόνια θα είσαι ένα ρομπότ που θα διαβάζει για να περάσει και να κάνει κάτι στη ζωή του». Γιατί να γίνω ρομπότ; Γιατί να το κάνω αυτό στον εαυτό μου; Γιατί θα καταστραφεί η ζωή μου αν δεν περάσω στις Πανελλήνιες; Τίποτα από αυτά δεν έχει λογική.
Υποτίθεται ότι στο σχολείο κάνεις τη βασική δουλειά και το φροντιστήριο βοηθάει, αλλά συμβαίνει το αντίθετο.
Στο σχολείο, από ένα σημείο και μετά, πας για την παρουσία και διαβάζεις τα μαθήματα του φροντιστηρίου. Γίνεται, το έχω κάνει κι εγώ. Δε φταίνε οι καθηγητές, κάποιοι μας κατανοούσαν περισσότερο από όσο πιστεύαμε. Γνώριζαν πόσο ανελέητη είναι αυτή η περίοδος, καταλάβαιναν τι περνούσαμε οπότε μας άφηναν ήσυχους να μελετήσουμε.
Και για αυτούς είναι άσχημο. Αντί να είναι οι κύριοι εκπαιδευτικοί σας, υποβιβάζονται.
Συμβαίνει, ειδικά όταν ο καθηγητής θέλει να βοηθήσει. Εκείνος που βλέπει τη δουλειά του απλά σαν διορισμό, δεν ενδιαφέρεται για τέτοια πράγματα. Μετά το Πάσχα είναι η καλύτερή του. Αφήνει τα παιδιά να διαβάζουν και σκοτώνει την ώρα του. Θεωρώ πως οι καθηγητές μου βοήθησαν πολύ, όπως και το φροντιστήριο. Πέρσι, μπήκαν θέματα που ανήκαν περισσότερο στη Δευτέρα Λυκείου. Νομίζω πως το έκαναν για να αποδείξουν κάτι, όμως χαντάκωσαν κόσμο που είχε διαβάσει πάρα πολύ. Το μόνο καλό σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πως αν κάτι είναι δύσκολο, είναι δύσκολο για όλους. Απλά, το σύστημα είναι άδικο. Μπορεί να μην είμαι καλός στα Μαθηματικά, αλλά τέλειος στη Φυσική. Αν γράψω καλά στη Φυσική και όχι στα Μαθηματικά, χάνω τη σχολή που θέλω. Θα έπρεπε να είναι πιο αντικειμενικό το σύστημα, να εστιάζει στις ικανότητες, στις δυνατότητες του κάθε μαθητή.
Μπορεί να υπάρξει τέτοιο σύστημα;
Σε άλλες χώρες υπάρχει. Ο τύπος που έφτιαξε τα εδώ σχολικά τεστ, είπε πως είναι πολύ σκληρά για να εφαρμοστούν, άδικα. Στη Φιλανδία τα μαθήματα γενικής παιδείας είναι λίγων ωρών, για να ασχοληθείς με αυτά που σε ενδιαφέρουν περισσότερο. Σε ενθαρρύνουν να κάνεις και να τελειοποιήσεις κάτι στο οποίο είσαι ήδη καλός, που θα σου χρησιμεύσει είτε γίνεις δικηγόρος, είτε ζωγράφος. Πιστεύω πως είναι καλύτερα έτσι, πιο δίκαια. Αφού το εφάρμοσε μια χώρα, γιατί δε μπορούμε κι εμείς;
Η “παραπαιδεία” είναι ολόκληρη βιομηχανία. Φαντάζεσαι να μη χρειαζόντουσαν πια τα φροντιστήρια;
Νομίζω πως η κατάρα της Ελλάδας είναι ότι ο καθένας κοιτά την πάρτη του, πως θα φάει περισσότερα, πως θα ικανοποιήσει τις δικές του ανάγκες, χωρίς να κοιτά το ευρύτερο σύνολο. Δε βλέπει πως με το να καταστρέφει τους υπόλοιπους, θα καταστραφεί κι ο ίδιος, ίσως πολύ περισσότερο. Μετά αναρωτιούνται όλοι γιατί τόσοι νέοι φεύγουν στο εξωτερικό για να σπουδάσουν, να βρουν δουλειά και να ζήσουν εκεί τελικά. Είναι φυσικό. Όταν όλα εδώ είναι σ$#@9 τι να κάτσουν να κάνουν;
Θα έφευγες;
Προς το παρόν έχω πολλά πράγματα εδώ που δε θέλω να χάσω. Αν δεν υπήρχαν, θα είχα ήδη φύγει. Ελπίζω ακόμη, βλέπω κάποιες προοπτικές στον ορίζοντα, θα το παλέψω. Αν δω ότι δεν πάει πουθενά, αναγκαστικά θα φύγω. Εκείνο που πιστεύει η γενιά μου για το σύστημα, με μικρές παραλλαγές, είναι πως στην Παιδεία, πάμε εντελώς χάλια. Μόνο οι συνθήκες των Πανελληνίων λειτουργούν. Πως βγαίνουν τα θέματα, πως δεν υπάρχουν διαρροές, δε γίνονται βλακείες στη βαθμολόγηση… Αν αυτή την οργάνωση την είχαμε σε γενικότερο επίπεδο, θα ήταν πολύ καλύτερα. Κατά τα άλλα πάμε κατά διαόλου κι όσο πάει χειροτερεύει νομίζω.
Θα προτιμούσες να σπουδάσεις μακριά από το σπίτι;
Ποιό παιδί δε θα το ήθελε; Όπως είπα όμως, με κρατούν πολλά πράγματα, δε μπορώ να φύγω τόσο εύκολα. Οι φίλοι μου, το κορίτσι μου, η οικογένειά μου. Πιστεύω επίσης, επειδή με ξέρω, πως όσο και να λέω “ναι θέλω” ή “ναι, μπορώ”, υπάρχει η πιθανότητα να μην τα κατάφερνα. Νομίζω πως πρέπει να ωριμάσω λίγο περισσότερο. Αργότερα όμως, το κεφάλι μου είναι ακόμη κουρκούτι, δεν έχω συνέλθει από τις διπλές εξετάσεις.
Είχες τη βοήθεια που ήθελες από την οικογένειά σου;
Την είχα, μου την προσέφεραν, αλλά επέλεγα να την αρνηθώ. Ήθελα να σταθώ στα πόδια μου γιατί δε θα τους έχω πάντα να με στηρίζουν. Έπρεπε να δω τι μπορώ να καταφέρω μόνος μου. Ξέρω πως είναι εκεί για μένα αν τους χρειαστώ, όπως κι εγώ είμαι εκεί για αυτούς. Όμως, οι δυο τελευταίες χρονιές με ωρίμασαν πολύ περισσότερο από όσο είχα ωριμάσει όλη την προηγούμενη ζωή μου. Υπήρξαν καταστάσεις που σε συνδυασμό με τις Πανελλήνιες με “ανάγκασαν” να βάλω κάποιο πρόγραμμα, κάποιους φραγμούς, συναισθηματικούς, υλικούς.. Αλλά βοήθησε στο να κάνω κάποιες σωστές επιλογές. Δεν ξέρω πως θα εξελιχθούν όλα αυτά. Ίσως πει κάποιος ότι αφήνω πολλά πράγματα στην τύχη αλλά ευτυχώς ή δυστυχώς, αυτό είναι.
Μετάνιωσες που ξανάδωσες;
Όχι. Σκεφτόμουν τη ζωή μου στην Κοζάνη. Πόσα πράγματα μπορεί να έχανα και να κέρδιζα. Ίσως να είχα γίνει τελείως ανεξάρτητος, μόνος στο σπίτι μου, κάτι που συχνά το θέλω πολύ. Όσο υπέροχο όμως και να ήταν, το να βρίσκεσαι σε ένα άδειο σπίτι δεν είναι πάντα ότι πιο ευχάριστο. Συχνά προτιμώ να είμαι με τους δικούς μου κι ας με εκνευρίζουν καμιά φορά, παρά κάπου τελείως μόνος.
Η μοναξιά έχει δυο όψεις. Εξαρτάται ποιά επιλέγεις.
Αυτή τη στιγμή νομίζω πως δεν αντέχω την πολλή μοναξιά. Άλλοτε θέλω να είμαι έξω με παρέα και να χοροπηδάω, ξεδίνοντας με head banging. Άλλοτε, να κουβεντιάζω με ένα φίλο, στο πάρκο. Ή να μένω μόνος, να μην κάνω τίποτα, να μη μιλάω, να μη βλέπω κανέναν. Κάτι που, για να επανέλθουμε, επιδεινώνεται πολυ με τις Πανελλήνιες. Το άγχος, τα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα, η φόρτιση. Το πρωί, είσαι μια χαρά. Το μεσημέρι νιώθεις χάλια. Το βράδυ είσαι πάλι καλά. Αλλά, στο τέλος της ημέρας, είχα ανθρώπους να με στηρίξουν. Η βοήθεια που ήθελα και δεχόμουν ήταν «έλα να βγούμε να ξεδώσουμε» καθώς μετά από ένα σημείο, το άτομο κλατάρει. Προσωπικά, δε μπορούσα να διαβάσω πάνω από ένα δίωρο την ημέρα. Δε γινόταν. Φροντιστήριο, σχολείο την πρώτη χρονιά.. πρέπει να ξεκουραζόμαστε.
Μια συμβουλή σε όσους θα δώσουν Πανελλήνιες;
Χωρίς να θέλω να τους τρομάξω, να ξέρουν ότι δεν αρκεί το πρόγραμμα. Σπαταλάς χρόνος στα φροντιστήρια, στα σχολεία. Φτάνει αν διαβάζεις μόνο για το σχολείο ή μόνο για το φροντιστήριο, χωρίς να πηγαίνεις όμως. Δεν προλαβαίνεις σε ένα σαββατοκύριακο για παράδειγμα, να βγάλεις δουλειά μιας εβδομάδας. Κάτι ακόμη: Χαλαρώστε, ηρεμήστε. Δεν είστε οι μόνοι που δεν προλαβαίνετε, κανείς δεν προλαβαίνει. Επίσης, αν όλοι πατώσουν, λογικά θα περάσετε εκεί που θέλετε. Με λίγα λόγια, διαβάστε όσο μπορείτε αλλά μην πτοείσθε. Κλισέ, αλλά ισχύει. Μετά από ένα σημείο, οι Πανελλήνιες είναι εφιαλτικές. Πιέζει το σχολείο, πιέζει το φροντιστήριο, πιέζουν οι γονείς. Σου περνούν την ιδέα πως αν δεν περάσεις καταστράφηκες, το άγχος μεγαλώνει ακόμη περισσότερο. Μαθητές αρρώστησαν λόγω αυτής της ψυχολογίας τους.
Ήλπιζα πως αυτό έχει αλλάξει.
Εξαρτάται από τους γονείς. Υπάρχουν δύο άκρα: το ένα δε νοιάζεται καν, το άλλο σε πιέζει τόσο που νιώθεις άχρηστος. Εγώ δεν το έζησα ευτυχώς με τους δικούς μου αλλά γενικά, θέλω να δώσω την εξής συμβουλή στους υπόλοιπους: «Σκάστε, γιατί εσείς καταστρέφετε τα παιδιά σας, δεν καταστρέφονται μόνα τους. Τις περισσότερες φορές, εσείς φταίτε. Όσο πιο γρήγορα σταματήσετε να τα πρήζετε και να τα πιέζετε, τόσο πιο γρήγορα θα επιτύχουν. Αν δε θέλετε να χάσετε τα παιδιά σας, βουλώστε το. Δεν ξέρετε τι περνάνε γιατί αν ξέρατε, δε θα φερόσασταν έτσι».
Που θα ήθελες να βρίσκεσαι σε δέκα χρόνια;
Θα ήθελα να είμαι χαρούμενος, με ότι αυτό συνεπάγεται. Δεν επιθυμώ κάτι συγκεκριμένο, δεν ξέρω τι θα θέλω τότε. Να είμαι καλά, αυτό.