Γράφει ο Γιώργος Μπουτζιουβής
“.. Oh, where have you been, my blue-eyed son?
Oh, where have you been, my darling young one?…”
Η Joan Baez μου κάνει συντροφιά τραγουδώντας “a hard rain is gonna fall” από το μακρινό 1965, καθώς πίνω τον πρώτο καφέ της ημέρας. Το συγκλονιστικό ποίημα του Dylan, μια κραυγή αγωνίας για την αδικία, τον πόνο, το ρατσισμό, τον πόλεμο και την καταστροφή του περιβάλλοντος μου μοιάζει απίστευτα επίκαιρο:
“...I’ve stepped in the middle of seven sad forests
I’ve been out in front of a dozen dead oceans…”
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που πέρασε, οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες και οι δυνατοί άνεμοι έγιναν αιτία να ξεσπάσουν καταστροφικές πυρκαγιές σε παρθένες περιοχές της Σιβηρίας, καίγοντας περισσότερα από 24 εκατομμύρια στρέμματα βλάστησης . Η ρωσική κυβέρνηση , εκ των Υπερδυνάμεων του πλανήτη και ιδιοκτήτης και φύλακας της περιοχής, αρκέστηκε στο να παρακολουθεί δηλώνοντας αδυναμία να παρέμβει στις δύσβατες περιοχές.
Πριν κοπάσει ο καπνός από τη φωτιά στη Σιβηρία, η καταστροφή χτύπησε την Αμαζονία της Βραζιλίας. Το δάσος του Αμαζονίου, μια περιοχή που παράγει το 20% του οξυγόνου του πλανήτη μας και είναι σπίτι για περισσότερα από 150.000 είδη ζωής καίγεται από τις χειρότερες πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων. Η κυβέρνηση της χώρας (που είχε δεσμευτεί κατά την διάρκεια της τελευταίας εκλογικής διαδικασίας ότι θα “ανοίξει” την περιοχή σε περισσότερη επιχειρηματική δραστηριότητα) αγνοεί επιδεικτικά τις αποδείξεις για το ότι οι φωτιές είναι έργο εμπρηστών , αρνείται κάθε διεθνή βοήθεια και αρκείται στο να κατηγορεί τις οικολογικές οργανώσεις ότι βάζουν επίτηδες τη φωτιά για να σπιλώσουν το όνομα του προέδρου.
Η Διεθνής κοινότητα παρακολουθεί ουσιαστικά απαθής (ανεχόμενη τα τερτίπια του ανεκδιήγητου ηγέτη της Βραζιλίας) τον πνεύμονα του πλανήτη να καταστρέφεται και γελοιοποιείται, καθώς οι 7 ισχυρότερες χώρες του πλανήτη το μόνο που καταφέρνουν είναι να μαζέψουν σαν οικονομική βοήθεια ποσό που είναι μικρότερο από αυτά που δαπανούνται για μεταγραφές ποδοσφαιριστών Β’ κατηγορίας στα καλά Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα…
Στο μυαλό μου, οι καταπιεσμένοι νέγροι του Νότου της εποχής του Ντύλαν αντικαθίστανται από τους αυτόχθονες Ινδιάνους του Αμαζονίου που τρέχουν να γλυτώσουν απ’ τις φλόγες και τις μπουλντόζες των εργολάβων του Μπολσονάρο.
Το 2017, στα Διάσκεψη για τους Ωκεανούς του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών , ο Γ. Γραμματέας του οργανισμού δήλωσε ότι το 2050 το βάρος των πλαστικών που βρίσκονται μέσα στις θάλασσες θα υπερβαίνει το βάρος των ψαριών που ζουν σ’ αυτές…
Αν η δήλωση αυτή ακούγεται υπερβολική, το μόνο που έχει να κάνει ο καθένας είναι να ρίξει μια ματιά στα τερατώδη νησιά σκουπιδιών που επιπλέουν στους ωκεανούς όπως το Great Pacific garbage patch και το Atlantic garbage patch (με εκτιμώμενη έκταση 700.000 τετρ.χλμ το καθένα) για να καταλάβει ότι , δυστυχώς, δεν είναι μακριά από την πραγματικότητα…
“…And what did you hear, my blue-eyed son?
And what did you hear, my darling young one?
I heard the sound of a thunder, it roared out a warnin’
Heard the roar of a wave that could drown the whole world...”, συνεχίζει η Baez.
Εδώ και (πολύ) καιρό, η Γη μας ψιθυρίζει ευγενικά στο αυτί ότι το παρατραβάμε, ότι ζητάμε πολύ περισσότερα από αυτά που δικαιούμαστε, χωρίς να δίνουμε τίποτα σε αντάλλαγμα.
Τα τελευταία χρόνια , ο ψίθυρος έγινε φωνή και η φωνή ουρλιαχτό. Η Μητέρα θύμωσε και μας το δείχνει. Η ‘σκληρή βροχή’ του Dylan άρχισε να πέφτει. Σύμφωνα με το Norwegian Refugee Council, περίπου 26 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάζονται κάθε χρόνο να αφήσουν τα σπίτια τους εξαιτίας φυσικών καταστροφών που έχουν αιτία την κλιματική αλλαγή. Ένας κάθε δευτερόλεπτο… Πρώτοι και περισσότερο χαμένοι ποιοί άλλοι, οι φτωχοί αυτού του κόσμου. Δεν είναι όμως οι μόνοι…
Στο βιβλίο του ‘Οn the edge’, o φωτογράφος J. Henry Fair αποτυπώνει συγκλονιστικά με τον φακό του τον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή επιτίθεται στην Ανατολική ακτή των ΗΠΑ, εκτιμώντας ότι μέσα στον αιώνα που διανύουμε το νερό της θάλασσας θα πάρει 2,4 εκατομμύρια σπίτια.
Κι όλα αυτά γιατί; Ανοησία, αλαζονεία, άγνοια κινδύνου; Όχι. Το κλειδί είναι η απληστία. Αγνοώντας αυτό που η ελληνική κουλτούρα εκφράζει με τη ρήση “τα σάβανα δεν έχουν τσέπες”, ο άνθρωπος ξοδεύει τη ζωή του προσπαθώντας να αποκτήσει όσο πιο πολλά μπορεί, περισσότερα από όσα χρειάζεται. Για την πάρτη του, την τσέπη του, το σπίτι του, τη θρησκεία του, το κόμμα του, τη χώρα του… Όχι τώρα, πάντα έτσι ήμασταν.
130 χρόνια πριν (το 1889), ο Ιούλιος Βερν σε ένα – ανατριχιαστικά προφητικό- διήγημά του (the purchase of the North Pole ή sans Dessus dessous), μας διηγείται μια ιστορία όπου η Αρκτική βγαίνει σε δημοπρασία, στην οποία πλειοδότης ανακηρύσσεται μια Αμερικάνικη(…) εταιρεία , η οποία συλλαμβάνει το εξής μεγαλεπήβολο σχέδιο: Σχεδιάζει να φτιάξει ένα τεράστιο κανόνι (πολύ της μόδας εκείνη την εποχή), τόσο μεγάλο που η εκπυρσοκρότησή του θα προκαλέσει μετατόπιση της Γης στον άξονά της και θα φέρει τον Αρκτικό κύκλο νοτιότερα, ώστε να λιώσουν οι πάγοι του και να μπορέσουν να εξορυχθούν τα τεράστια κοιτάσματα κάρβουνου που πιστεύεται ότι κρύβονται από κάτω τους…
Μας θυμίζει κάτι; Σίγουρα. Μάθαμε κάτι; Όχι…
Η τυφλή και ματαιόδοξη απληστία μας το μόνο που συνεχίζει κάνει είναι να διχάζει, να φέρνει πόνο , καταστροφή και καταπίεση και , στο τέλος της ημέρας, να πριονίζει το κλαδί πάνω στο οποίο όλοι καθόμαστε.
“…Oh, what’ll you do now, my blue-eyed son?
Oh, what’ll you do now, my darling young one?..” , ρωτάει με αγωνία ο ποιητής.
Τον περασμένο μήνα η Ισλανδία αποχαιρέτησε επίσημα τον παγετώνα Okjökull, τον πρώτο που εξαφανίστηκε λόγω της κλιματικής αλλαγής .
Στην μεταλλική πλάκα που τοποθετήθηκε στο μνημείο που δημιουργήθηκε για την περίσταση, υπάρχει ένα κείμενο που τιτλοφορείται “Ένα γράμμα στο Μέλλον”. Λέει μεταξύ άλλων:
“ … Αυτό το μνημείο δηλώνει ότι Ξέρουμε τι συμβαίνει και Ξέρουμε τι πρέπει να γίνει. Μόνο εσύ ξέρεις αν τα καταφέραμε…”
Όντως ξέρουμε τι πρέπει να γίνει. Πρέπει απλά να δεχτούμε ότι τούτος ο κόσμος δεν μας ανήκει. Είμαστε απλοί επισκέπτες πάνω του , ασήμαντες κουκίδες σκόνης στα 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια της ιστορίας του. Περνάμε τις σύντομες ζωές μας έχοντας τη μεγάλη τιμή να μας έχει ανατεθεί η φροντίδα του κι έχουμε υποχρέωση στους εαυτούς μας και στις επόμενες γενιές να τον προστατέψουμε και να τον σεβαστούμε. Μόνο όταν το συνειδητοποιήσουμε και το παραδεχτούμε αυτό θα μπορέσουμε να κάνουμε τη διαφορά, να σταματήσουμε το κακό.
Όχι από την ασφάλεια του σπιτιού και τη ζεστασιά του καναπέ, πρέπει να βγάλουμε το μήνυμα στους δρόμους…
“...And I’ll tell it and think it and speak it and breathe it
And reflect it from the mountain so all souls can see it…
”Then I’ll stand on the ocean until I start sinkin’
But I’ll know my song well before I start singin’
And it’s a hard, it’s a hard, it’s a hard, it’s a hard
It’s a hard rain’s a-gonna fall “.
Gbtz