Γράφει η Άννα Παχή

Σύμφωνα με την τρέχουσα νομοθεσία, η ανθρώπινη δουλεία έχει καταργηθεί. Μπούρδες. Είναι πολλά τα μέρη του κόσμου, κυρίως τα λεγόμενα “υποανάπτυκτα” όπου η δουλεία ζει και βασιλεύει. Για μεγάλη μερίδα του ανθρώπινου πληθυσμού, η φτώχεια δεν αφήνει περιθώρια ελευθερίας. Είμαι σίγουρη πως καταλαβαίνετε απόλυτα τι εννοώ.

Τι γίνεται όμως στις “αναπτυγμένες”, “πολιτισμένες” χώρες σαν την δική μας; (Μη γελάτε, παρακαλώ). Η κοιτίδα της δημοκρατίας, του πολιτισμού και της φιλοσοφίας, παραπαίει εδώ και αιώνες μεταξύ μιας επίπλαστης νομιμότητας και της απλής πραγματικότητας, που πόρρω απέχει από την ουτοπία της…

Η πολυσυζητημένη κρίση, έγινε κατάσταση. Όποιος μπόρεσε και μπορεί, πατά επάνω της και απλά κάνει ότι γουστάρει. Με την συνδρομή των εκάστοτε κυβερνήσεων, το μόνο που μειώνεται με σταθερά επιταχυνόμενους ρυθμούς, είναι οι μισθοί. Όταν ο βασικός μισθός ανέρχεται στο μυθικό ποσό των 580 ευρώ (197.200 δραχμές για όσους τις θυμούνται) εν έτει 2020, δεν χρειάζεται να είσαι οικονομολόγος για να καταλάβεις πως κάτι δεν πάει καλά.

Η πλειονότητα των εργοδοτών εκμεταλλεύεται τα νέα εργασιακά φρούτα προς όφελός της αγνοώντας τον βασικό κανόνα που λέει πως ο ευχαριστημένος υπάλληλος είναι αποδοτικός, πιστός και σταθερός. Για αυτόν τον λόγο, τα τελευταία χρόνια πολλοί επιχειρηματίες παραπονιούνται πως δεν βρίσκουν μόνιμους υπαλλήλους. Αν έκαναν τον κόπο να σκεφτούν αν θα έμεναν οι ίδιοι με τις συνθήκες που εργάζονται οι υφιστάμενοί τους, ίσως να μην παραπονιόντουσαν τόσο…

Μάλλον ξέφυγα από το θέμα, που είναι οι εταιρείες – σκλαβοπάζαρα. Πρόκειται συνήθως για μεγάλες αλυσίδες, ή μικρές -μικρομεσαίες επιχειρήσεις που στον βωμό του κέρδους θυσιάζουν νομιμότητα, ανθρωπιά και συχνά, κοινή λογική. Τα μπικικίνια να ρέουν κι όλα τα άλλα, στάχτη και μπούρμπερη.

Είναι οι εταιρείες που σε δηλώνουν για τετράωρο, σε υποχρεώνουν να δουλεύεις οχτάωρο (και παραπάνω) και σε πληρώνουν για δίωρο. Είναι οι εταιρείες που δεν επιτρέπουν διάλειμμα μεγαλύτερο των δέκα λεπτών, έστω κι αν ξεροσταλιάζεις στα πόδια σου, ή μιλάς στο τηλέφωνο όλη μέρα. Αυτές οι εταιρείες που δεν σε πληρώνουν, κρατώντας σε όμηρο καθώς, αν φύγεις, είναι σίγουρο πως θα χάσεις τα λεφτά σου. Οι εταιρείες που σε πληρώνουν βάσει ποσοστών, σε μια καταρρέουσα αγορά, βάζοντάς σε να ξεροσταλιάζεις στο δρόμο προς άγρα πελατών, ή – αν μιλάμε για εισπρακτικές – να απειλείς και να πιέζεις προς πάσα κατεύθυνση.

Τις ξέρουμε αυτές τις εταιρείες. Συχνά, συνδιαλεγόμαστε μαζί τους. Άλλωστε, η εκμετάλλευση των εργαζομένων τους, τους επιτρέπει να είναι ανταγωνιστικοί στις τιμές τους, κι όλοι ψάχνουμε το φθηνότερο. Η ανάγκη, αυτή η αδηφάγα ανάγκη που τα αλλάζει και τα ρουφάει όλα, δεν μας αφήνει να θυμώσουμε, να αντιδράσουμε, να γυρίσουμε την πλάτη σε αυτές τις εταιρείες.

Εκείνος που εργάζεται σε αυτές, όπως είναι φυσικό, σιγά – σιγά αλλοτριώνεται. Η πίκρα, η απογοήτευση, η κούραση και η αίσθηση του ξεζουμίσματος, δεν αφήνουν κανέναν ανεπηρέαστο. Τον μετατρέπουν είτε σε ρομπότ, όπου η ζωή του είναι δουλειά – σπίτι, σπίτι – δουλειά, χωρίς διάθεση για τίποτε άλλο, είτε σε μια τσακισμένη προσωπικότητα, εγκλωβισμένη σε μια εργασιακή φυλακή, χωρίς προοπτική. Δουλίτσα να υπάρχει, αυτό είναι το μότο της εποχής. Κακοπληρωμένη, μη πληρωμένη πολλές φορές, ανούσια, χωρίς αποτέλεσμα, αλλά να υπάρχει.

Το “Κράτος” φυσικά στέκεται στη γωνία και κοιτά αυτές τις εταιρείες χωρίς να κάνει τίποτα. Φυσικό είναι. Όταν όλα πάνε κατά διαόλου, γιατί το “Κράτος” να πάει αλλού; Χρόνια ολόκληρα αγώνων για το δικαίωμα στην εργασία, πήγαν στράφι έτσι για πλάκα. Ο εργαζόμενος πλέον, είναι τελείως ανίσχυρος μπροστά στην όποια εργοδοσία. Έτσι, συνήθως υποτάσσεται. Γίνεται δούλος.

Το κακό είναι πως δεν μπορούμε να συνασπιστούμε πια. Ο καθένας κοιτά την δική του κοιλιά, όχι του δίπλα. Μερικές κοιλιές είναι ακόμη γεμάτες. Άλλες, οι περισσότερες, είναι μισοάδειες και ο φόβος τις κρατά φυλακισμένες, για να μη χάσουν αυτό το μισό γέμισμα. Όμως, οι άδειες κοιλιές έχουν αρχίσει πλέον να αυξάνονται επικίνδυνα. Εκείνοι που δεν αντέχουν άλλο αυτήν την κατάσταση, αυξάνονται επικίνδυνα.

Αν με ρωτάτε, δεν έχω λύση. Κι αυτές που περνούν από το μυαλό μου, ξέρω πως είναι ανεφάρμοστες. Δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει κάτι συλλογικό, που να φέρει αποτέλεσμα. Δεν θα καταφέρουμε να συμφωνήσουμε να παραλύσει η χώρα για μια μέρα. Να σταματήσουμε να πηγαίνουμε στις εταιρείες – σκλαβοπάζαρα κι ας είναι πιο φθηνά. Να απαιτήσουμε – όλοι – έναν αξιοπρεπή βασικό μισθό.  Από άνθρωποι γίναμε ανθρωπάκια, φοβισμένα και μίζερα, που προσδοκούν απλά την επόμενη μέρα και γκρινιάζουν, μονίμως γκρινιάζουν… Ίσως επειδή νομίζουμε πως είναι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε. Ίσως επειδή συνηθίσαμε να είμαστε δούλοι. Ίσως…