Γράφει ο Κώστας Αναγνωστόπουλος
Ελάχιστοι μουσικοί έχουν προκαλέσει όσο ο Ζάππα και πολύ λιγότεροι, έχουν αναγνωριστεί μετά θάνατον, ώστε να γίνουν αγάλματα σε όλο τον κόσμο, να δοθεί το όνομα τους σε αστεροειδείς, ακόμα και σε βακτήρια! Και δεν μιλάμε για την εμφάνιση με το περίεργο μουσάκι που «φοριέται» ακόμα και σήμερα, ή τη λέξη «φρικιό», που μπήκε στην καθημερινότητα μας μετά τον πρώτο του δίσκο «Freak Out», του 1966, ο οποίος ήταν και ο πρώτος διπλός στην ιστορία του ροκ.
Η μουσική του δεν μπορεί να καταχωρηθεί σε κάποιο είδος. Είναι λίγο απ’ όλα και πολύ μπροστά από όσα υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα. Δεν ήταν ροκ, δεν ήταν ποπ, δεν ήταν τζαζ. Ήταν ο Φρανκ Ζάππα. Ο καλλιτέχνης που είχε φανατικούς οπαδούς και ορκισμένους εχθρούς. Δεν μπορούσες να λες πως «μ’ αρέσει λίγο ο Ζάππα». Ή σου αρέσει ή δεν σου αρέσει. Δεν υπάρχει μέση λύση. Όπως ήταν και η πορεία του.
Βαθύς γνώστης των μουσικών ρευμάτων, διαχρονικά, από το μπλουζ μέχρι την κλασσική, τον Βαρέζε και τον Στραβίνσκι, δημιούργησε ένα δικό του είδος μουσικής, βάζοντας πρωτοποριακούς ήχους και παρουσιάζοντας ανατρεπτικές παραστάσεις με παρλάτες που σάρκαζαν το κατεστημένο, σε κάθε έκφανση του.
Κορόιδευε τους «Μπιτλς», τους «Λεντ Ζέπελιν», τη ντίσκο και τον μικροαστισμό. Τα έβαλε με τον Ρίγκαν και τους ρεμπουλικάνους, άνοιξε «πόλεμο», με τους δημοκρατικούς και κυρίως τη γυναίκα του Αλ Γκορ που είχε κάνει σύλλογο για την αντιμετώπιση της βίας στους στίχους της ροκ μουσικής! Τους ευαγγελιστές των τηλεοράσεων, ακόμη και το συστημα εκπαίδευσης.
Ο Φρανκ Βίνσεντ Ζάππα γεννήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1940 στη Βαλτιμόρη του Μέριλαντ και πέθανε στις 4 Δεκεμβρίου 1993 στην Καλιφόρνια από καρκίνο του προστάτη. Η καταγωγή του ήταν Ιταλο-Αραβο-ελληνική, όπως έχουν αποφανθεί οι μελετητές του βίου του.
Τους πρώτους μουσικούς του πειραματισμούς έκανε παρέα με τον κολλητό του, από τα γυμνασιακά χρόνια, Ντον Φαν Βλιτ, γνωστό αργότερα με το ψευδώνυμο Κάπτεν Μπίφχαρτ. Αρχικά, ήταν συνθέτης και μετά κιθαρίστας σε τοπικό συγκρότημα R&B. Το όνομα που του έδωσε ήταν «The Mothers», που αργότερα έγινε «Frank Zappa and the Mothers of Invention», μετά από επιμονή της δισκογραφικής του εταιρίας, για να μην υπάρχει σύγχυση του κοινού. Αυτό το όνομα είχε η μπάντα του, που άλλαζε κατά καιρούς μέλη, μέχρι τον θάνατο του.
Ο Ζάππα ήταν εργασιομανής και αυτό φαίνεται από τον άριθμό των δίσκων του, που ξεπερνούν τους 60! Την τελευταία περιοδεία του έκανε το 1988 με ένα δωδεκαμελές συγκρότημα που φημολογείται ότι είχε ρεπερτόριο πλεόν των 800 τραγουδιών, τα περισσότερα από τα οποία ήταν δικά του. Το γκρουπ, όμως, διαλύθηκε μετά από έντονους διαπληκτισμούς πριν ολοκληρωθεί η τουρνέ.
Το 1995, εντάχθηκε στο Rock and Roll Hall of Fame. Την ίδια χρονιά μια από τις προτομές του Ζάππα, τοποθετήθηκε στο κέντρο του Βίλνιους, της πρωτεύουσας της Λιθουανίας. Προς τιμήν του, επίσης, δόθηκε το όνομά του σε ένα αστεροειδή, που ανακαλύφθηκε το 1980, αλλά «βαφτίστηκε» το 1994, τον 3834 Zappafrank. Το 2014 πήρε το όνομα του και ένα βακτήριο που προκαλεί ακμή στο δέρμα, και είναι η πρώτη επιβεβαιωμένη περίπτωση μικροοργανισμού που μεταδόθηκε από τους ανθρώπους στα φυτά!