Φωτό: Κορίνα Ζαρταμοπούλου

Γράφει η Άννα Παχή

Το ταξίδι στο Παρίσι προγραμματίστηκε ένα χρόνο πριν. Εισιτήρια, κάρτα απεριορίστων, γεύμα στον Πύργο του Άιφελ, μια μέρα στη Eurodisney. Η άφιξη στην πόλη του φωτός ήταν πολιτισμικό σοκ από μόνη της. Ομορφιά παντού. Έργα τέχνης ολόγυρά σου να θαυμάζεις. Ακόμα και τα φανάρια στους δρόμους της πόλης, είναι γλυπτά της μπαρόκ τεχνοτροπίας.

Ζηλεύω τους Γάλλους. Όχι επειδή έχουν πολιτισμό, εμείς κι αν έχουμε. Όχι επειδή βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση, τώρα πια, όλοι βράζουμε στο ίδιο καζάνι. Τους ζηλεύω – και περισσότερο από τότε που βρέθηκα εκεί – επειδή αγαπούν τη χώρα τους. Επειδή διατηρούν τα λαμπρά κτίσματα, τα πάρκα κι ότι  έφτιαξαν εκείνοι πριν από αυτούς. Επειδή στη χώρα τους, αρνούνται να μιλήσουν άλλη γλώσσα εκτός από τη δική τους, όσο ενοχλητικό κι αν είναι αυτό για κάποιον που δεν ξέρει γαλλικά. Επειδή λένε πάντα “παρακαλώ” κι “ευχαριστώ”.

Εξεπλάγην πολλές φορές στο Παρίσι. Ο Πύργος του Άιφελ, που θεωρούσα ένα σιδερένιο τέρας, αποδείχτηκε ένα υπέροχο δείγμα αρχιτεκτονικής και κατασκευής που μόνο θαυμασμό μου προκάλεσε. Η Όπερα των Παρισίων με συνεπήρε με τη χλιδή και την ομορφιά της (και το πλήθος μυθολογικών παραστάσεων καθώς και την χρήση ελληνικών ονομάτων γραμμένων στα ελληνικά παρακαλώ). Το Λούβρο είναι επίσης έξοχο κτίριο όπου εκτός από τα διεθνή πολιτιστικά αριστουργήματα, διαθέτει στο μεγαλύτερο μέρος του έργα Γάλλων καλλιτεχνών. (Η Αφροδίτη της Μήλου αδικείται από τις φωτογραφίες, να ξέρετε…)

Για να δεις όλα αυτά και πολλά – πολλά ακόμη, περνάς πάντα από την Παναγία των Παρισίων. Τη χρησιμοποιείς ως σημείο αναφοράς και πυξίδα. Τη βλέπεις από μακριά και νιώθεις ασφάλεια. Μέχρι που την επισκέπτεσαι και σε καταλαμβάνει δέος.

Ξεκίνησε να χτίζεται το 1163 και ολοκληρώθηκε γύρω στο 1250. Εντός του ναού βρίσκεται μια ξύλινη μακέτα που αναπαριστά το χτίσιμό της. Είναι τεράστια, πανύψηλη και πέτρινη. Διακοσμημένη με κάθε λογής θρησκευτικές παραστάσεις, πανέμορφα βιτρώ, διαθέτει εντός της μικρά παρεκκλήσια, αγάλματα, αναθήματα, ξύλινα καθίσματα, χώρους που μπορείς να αφήσεις το κερί σου και ένα τεράστιο εκκλησιαστικό όργανο.

Όλα αυτά τα έχετε δει σε άπειρες φωτογραφίες και ταινίες. Εκείνο που δεν φαίνεται σε αυτές, είναι τα αισθήματα που δημιουργεί. Δέος, θαυμασμός, ικανοποίηση που είσαι εκεί, αντίληψη περί του Θείου, χαρά που βλέπεις κάτι τόσο όμορφο. Χαζεύεις τους πέτρινους δαίμονες που χαζεύουν με τη σειρά τους το Παρίσι, σα να το προστατεύουν. Ακουμπάς τις πελώριες καμπάνες και φαντάζεσαι τον Κουασιμόδο να τις χτυπά. Ανεβαίνεις τις στενές σκάλες και νιώθεις σαν την Εσμεράλδα που κρύβεται από τον Φρόλο.

Οι λέξεις είναι λίγες για να περιγράψουν την έξοχη αυτήν απόδειξη του τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος.

Και τώρα κάηκε. Από απροσεξία, εμπρησμό, ατύχημα; Δεν ξέρω αν έχει σημασία. Η καταστροφή είναι τεράστια και εγκυμονεί άλλους κινδύνους, όπως λένε οι ειδικοί. Ρωγμές, κατάρρευση. Είναι δύσκολο να το πιστέψω. Τέτοιες κατασκευές δείχνουν πως θα παραμένουν αναλλοίωτες στον αιώνα τον άπαντα. Τίποτα όμως δεν είναι αιώνιο.

Διάβασα πως τα τελευταία χρόνια υπήρχαν προβλήματα στη χρηματοδότηση της συντήρησης αυτού του θαύματος. Όλα τελικά, στα λεφτά καταλήγουν… Μπορεί τελικά οι Γάλλοι να μην αγαπούν τόσο τη χώρα τους. Ίσως πάλι, να μην φοβήθηκαν ποτέ μια καταστροφή στον καθεδρικό ναό τους. Τείνουμε να θεωρούμε κάποια πράγματα δεδομένα, ενώ δεν είναι κανένα. Οι πρώτες δωρεές για την ανοικοδόμησή του ξεκίνησαν να φτάνουν στα γαλλικά ταμεία. Κάτι είναι κι αυτό.

Η γη κλαίει για τη φωτιά στη Νοτρ Νταμ. Καλά κάνει. Άσχετα αν την έχει δει κάποιος από κοντά ή όχι, και μόνον το γεγονός ότι υπάρχει, αποτελεί μια παρηγοριά. Δεν μπορώ να εξηγήσω το γιατί. Σκέφτομαι μόνον τον Παρθενώνα. Τι θα γινόταν αν ξεσπούσε μια φωτιά κι εκεί; Ελπίζω να μην το μάθω ποτέ.