Όποιος πιστεύει ότι η κατάσταση που βιώνουμε εδώ και πολλούς μήνες με την πανδημία του κορωνοϊού είναι κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπινου είδους, κάνει μεγάλο λάθος. Οι επιδημίες συνδέονται με την ανθρώπινη ύπαρξη και είναι αναπόσπαστο συστατικό στοιχείο της ιστορικής διαδρομής της.

Ας ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν και ας θυμηθούμε κάποιες από τις πιο γνωστές και σημαντικές:

 – Οι περισσότεροι γνωρίζουμε για τον λοιμό των Αθηνών, που καταγράφηκε το 430 π.Χ. κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, περιγράφηκε από τον Θουκυδίδη και προκάλεσε το θάνατο μεγάλου μέρους του πληθυσμού, ανάμεσά τους και του Περικλή.

 

– Το 543μ.Χ. εμφανίστηκε στο Βυζάντιο, μια μεγάλη επιδημία βουβωνικής πανώλης, που σκότωσε περίπου το 50% του πληθυσμού της γης εκείνη την εποχή. Μια άλλη πανδημία βουβωνικής πανώλης, διάρκεσε από το 1348 μέχρι και το 1353 και ήταν από τις πιο καταστροφικές στην ανθρώπινη ιστορία. Μόνο στην Ευρώπη σκότωσε όπως υπολογίζεται, γύρω στα 25 εκατομμύρια ανθρώπους.

 

– Η ευλογιά, από τον 15ο έως τον 17ο αιώνα έπληξε μεγάλο μέρος του Ευρωπαϊκού πληθυσμού. Ταυτόχρονα μεταφέρθηκε με τον αποικισμό της Αμερικής στο γηγενή πληθυσμό, σκοτώνοντας το 90% αυτού, περίπου 20 εκατομμύρια ανθρώπους.

 

– Η χολέρα έχει δώσει αρκετά επιδημικά ξεσπάσματα μέχρι σήμερα και εξακολουθεί να πλήττει ακόμη μη αναπτυγμένες χώρες. Μεταδίδεται με μολυσμένο νερό ή τροφή.

 

– Με αφορμή τον κορωνοϊό, όλοι μάθαμε για την λεγόμενη Ισπανική Γρίπη, που ξέσπασε το 1918, πρόσβαλε πάνω από 500 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και σκότωσε περισσότερους από 50 εκατομμύρια. Υπεύθυνος ήταν ο ιός της γρίπης Η1Ν1.

 

– Άλλος ένα ιός της γρίπης ο Η3Ν2, έδωσε το 1968 την πανδημία της Γρίπης του Χονγκ Κονγκ, και σκότωσε 1 εκατομμύριο ανθρώπους. Η πανδημία αυτή έδειξε τη σημασία της δημιουργίας εμβολίων και του μαζικού προληπτικού εμβολιασμού του παγκόσμιου πληθυσμού, ενάντια στις επικίνδυνες ιώσεις. Από τότε καθιερώθηκε ο ετήσιος εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων ενάντια στη γρίπη.

 

– Στις επιδημίες της σύγχρονης εποχής περιλαμβάνονται το AIDS, σεξουαλικά μεταδιδόμενη ιογενής νόσος, για την οποία δεν έχει ακόμη βρεθεί εμβόλιο ή θεραπεία, o SARS, σοβαρό και οξύ αναπνευστικό σύνδρομο, που οφείλεται και αυτό σε κορωνοϊό, η γρίπη των χοίρων Η1Ν1 το 2009, που ξεκίνησε από τους χοίρους και σκότωσε πάνω από 500.000 ανθρώπους, ο ιός Έμπολα με περιορισμένη σχετικά διάδοση, σε χώρες της Δυτικής Αφρικής, αλλά εξαιρετικά θανατηφόρος.

 

Και φθάνουμε στις μέρες μας και στην πανδημία του νέου κορωνοϊού SARS-COV-2., με την πολύ μεγάλη μεταδοτικότητα και την επίσης μεγάλη θνησιμότητα, κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες. Οι μεγάλες επιδημίες έρχονται και ξαναέρχονται και μάλιστα εκεί που δεν τις περιμένει κανείς.

Ο εφησυχασμός δίνει χώρο και χρόνο στους όποιους μολυσματικούς παράγοντες να αναπτυχθούν, να πολλαπλασιαστούν και να επανέλθουν δριμύτεροι. Θα πρέπει να θεωρούμε τους εαυτούς μας τυχερούς, που ζούμε στη σημερινή εποχή και έχουμε τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε έναν λοιμογόνο παράγοντα, πριν να έχουμε μεγάλες απώλειες, όπως συνέβαινε σε παλαιότερες εποχές.

Το ανθρώπινο είδος πάντα θα βρίσκεται αντιμέτωπο με μια επιδημία. Η παρούσα πανδημία δεν είναι η τελευταία. Δεν υπάρχει κάποιος τρόπος να το αποτρέψουμε. Και αυτό δεν είναι μια δυσοίωνη πρόβλεψη. Είναι απλά η πραγματικότητα.

Ελισσάβετ Καλερίδου

Κτηνίατρος