Γράφει ο Σπύρος Πλουμίδης
Η αναδρομή στο παρελθόν όπως είναι φυσικό κρύβει μια νοσταλγία. Για τα χρόνια που έφυγαν, για τους ανθρώπους που έφυγαν, για τα νιάτα που έφυγαν και πίσω δεν γυρνάνε τα ρημάδια και πάει λέγοντας. Είναι όμως έτσι; Αφορμή για αυτό το κείμενο στάθηκε μια παλιά φωτογραφία σε μια ομάδα του facebook όπου απεικονίζει ένα παλιό σπίτι με τσιμεντόλιθους και απέξω από αυτό μια γυναίκα με δυο παιδιά. Η γυναίκα φαινόταν εμφανώς ταλαιπωρημένη και ατημέλητη και τα παιδιά με κοντά παντελονάκια και ξεφτισμένα παπούτσια. Και από κάτω τα σχόλια εκατοντάδες. “Τι ωραία χρόνια που ήταν τότε”, “φτωχά χρόνια αλλά γεμάτα αθωότητα”, “μακάρι να γυρνούσαν και πάλι αυτές οι εποχές” και πάει λέγοντας.
Στους γονείς και τους παππούδες μας λογικό οι φωτογραφίες αυτές να φέρνουν νοσταλγία. Είναι η χαμένη τους νιότη και την θέλουν πίσω. Τη νιότη όμως, όχι τις καταστάσεις, την φτώχια και τη μιζέρια που βίωσαν. Οι υπόλοιποι όμως – επί το πλείστον νεαροί- τι ακριβώς βλέπουν σε τέτοιου είδους φωτογραφίες και ζηλεύουν; Τα παραπήγματα που τα έλεγαν σπίτια; Τα τσουκάλια με το φαγητό άδεια; Το ψυγείο με τον πάγο; Τα χύμα τρόφιμα και τσιγάρα; Το κρέας μια φορά την εβδομάδα και αν; Και δώστου πάλι από κάτω “τι ανέμελα χρόνια”, “τι αθώα” και τι “όμορφα”.
Αν εκείνα τα χρόνια ήταν όμορφα δεν θα έδιναν τα χαμόσπιτα αντιπαροχή για να χτίσουν διαμερίσματα και πολυκατοικίες. Δεν θα πέταγαν τα μαγκάλια και τα σίδερα με το κάρβουνο για να αγοράσουν σόμπες, καλοριφέρ και σίδερα για τα ρούχα με ατμό. Θα έπλεναν ακόμη τα ρούχα στη σκάφη και δεν θα αγόραζαν πλυντήρια. Θα είχαν φούρνους και δεν θα έτρεχαν να αγοράσουν μια ηλεκτρική κουζίνα. Αν τους άρεσαν οι χωματόδρομοι δεν θα έφτιαχναν άσφαλτο. Αν τους άρεσε το τραμ το τελευταίο δεν θα έτρεχαν όλοι να αγοράσουν αυτοκίνητα. Ασφαλώς και έχουν γίνει εγκλήματα, ειδικά στην ανοικοδόμηση της Αθήνας, όμως είναι άλλο αυτό και άλλο να παρακαλάς να γυρίσουμε πίσω και να εξιδανικεύεις μια εποχή φτώχιας, εκμετάλλευσης και ανοχής.
Γι’ αυτό οι συγκεκριμένες φωτογραφίες θα πρέπει να αποτελούν ένα μάθημα ιστορίας και αφύπνισης για όλους μιας. Νέους και ηλικιωμένους. Πως δεν πρέπει ποτέ να επιτρέψουμε να γυρίσουμε σε αυτά τα χρόνια. Όσο χάλια και αν είναι τα πράγματα σήμερα, δεν θα πρέπει να ξαναζήσουμε την τραγωδία των προηγούμενων δεκαετιών. Με εκατομμύρια πολίτες αυτής της χώρας κάτω από τα όρια της φτώχιας, η αναπόληση σε εκείνα τα χρόνια γίνεται επικίνδυνη. Δεν πρέπει να συνηθίσουμε την ασχήμια και την λαίλαπα, πρέπει να την βλέπουμε και να προσπαθούμε να την αλλάξουμε. Για αλλιώς κινδυνεύουμε άμεσα να ξαναγυρίσουμε σε εκείνα τα “ωραία χρόνια”…