Της Άννας Παχή
Μοιάζουν με το λύκο που χαίρεται στην αναμπουμπούλα. Ο λύκος όμως, τηρεί κάποιους κανόνες σε σχέση με το κοπάδι και το περιβάλλον που ζει. Τα αφεντικά αυτά, όχι.
Είναι οι πρώτοι που κάνουν περικοπές στο μισθό των υπαλλήλων τους, άσχετα αν είναι αναγκαίο ή μη. Προσβλέπουν στη διατήρηση του δικού τους επιπέδου ζωής και για να το εξασφαλίσουν, τινάζουν στον αέρα το επίπεδο ζωής των άλλων, του προσωπικού τους. Θα τους ακούσεις να γκρινιάζουν συνέχεια για τα capital controls, την κρίση, κι αμέσως μετά θα κανονίσουν το ταξίδι αναψυχής, την έξοδο, το γλέντι. Πως το ξέρεις; Είναι τόσο σαδιστικά κομπλεξικοί που σου πετάνε στα μούτρα την πολυτελή ζωή τους. Μπορεί να μην πληρώσουν δώρο Χριστουγέννων, αλλά θα σου πουν να κάνεις κράτηση στο εστιατόριο που χρεώνει 90 ευρώ το άτομο για την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ή θα σου πάρουν τα αυτιά με τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν να βρουν φτηνά εισιτήρια για την Ελβετία. Εισιτήρια και διαμονή που χρεώνουν σε «έξοδα παραστάσεως» της εταιρείας και τα πληρώνεις εσύ. Εσύ, που πρέπει «να βάλεις πλάτη»…
Το δεύτερο άμεσο μέτρο που παίρνουν είναι η μείωση προσωπικού. Διώχνουν συνήθως τον τελευταίο που έχουν προσλάβει, ή εξωθούν στελέχη τους στην πρόωρη συνταξιοδότηση ή την παραίτηση, συνήθως με μια συμφωνία που τους πετσοκόβουν την αποζημίωση με τον εκβιασμό πως αλλιώς δε θα πάρουν τίποτα.
Δημιουργούν ένα κλίμα τρόμου στο ίδιο τους το γραφείο. Ο συνήθης εργαζόμενος έχει ανάγκες, ενδεχομένως οικογένεια και παιδιά, δάνεια. Δεν μπορεί να τα βροντήξει όλα κάτω και να φύγει, είναι τρομοκρατημένος. Τα «αφεντικά» πατάνε σε αυτό ακριβώς. Έτσι, τον ξεζουμίζουν, βάζοντάς τον να δουλεύει υπερωρίες που δεν θα πληρωθεί ποτέ, να αναλαμβάνει δουλειές που δεν του αναλογούν επειδή «η εταιρεία έχει ανάγκες» και να υφίσταται συμπεριφορά σκλάβου στην Αλαμπάμα πριν τον Εμφύλιο για να μη χάσει τη θέση του.
Η εταιρεία δεν είναι κάτι απρόσωπο, είναι οι εργαζόμενοί της και τα «αφεντικά» της. Πρόκειται για δυστυχισμένα άτομα, που κουβαλάνε κάθε λογής κόμπλεξ. Άντρες ευνουχισμένοι που τρώνε «παντόφλα» στο σπίτι, ανέραστες γυναίκες. Όλοι προσπαθούν να γεμίσουν την άδεια συναισθηματικά ζωή τους με πράγματα, παρέες κι αντί να απευθυνθούν σε έναν ψυχολόγο να τους βοηθήσει ουσιαστικά, βρίσκουν διέξοδο τρομοκρατώντας και εκβιάζοντας το προσωπικό τους. Έτσι νιώθουν πως έχουν κάποιον έλεγχο, πως είναι «κάποιοι». Είναι προφανώς ανισόρροποι και δυνητικά επικίνδυνοι. Δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη για ό,τι συμβαίνει στη δική τους δουλειά, λες και διοικεί κάποιος άλλος και όχι αυτοί. Παραπονιούνται συνεχώς για την πτώση των πωλήσεων χωρίς να περνάει από το μυαλό τους πως είναι συνένοχοι σε αυτό. Αν δεν πληρωθεί ο εργαζόμενος, δε θα πάει για ψώνια, τελεία και παύλα.
Η συμπεριφορά τους είναι απρόβλεπτη και το κλίμα στα γραφεία που διοικούν εξαρτάται από το πώς θα ξυπνήσουν το πρωί. Όλο αυτό αντανακλά στο προσωπικό που ή τρελαίνεται μαζί τους, ή ξεπέφτει στο επίπεδο του γλείφτη – ρουφιάνου ή απλά – αν έχει την πολυτέλεια – αποχωρεί. Η παραγωγικότητα αυτού του προσωπικού φυσικά δεν μπορεί να είναι υψηλή. Κανείς δε δουλεύει καλά όταν δουλεύει υπό καθεστώς τρόμου και ανασφάλειας. Έτσι συνεχίζεται ο φαύλος κύκλος.
Θέλει πολλά κότσια να αντιμετωπίσεις μια τέτοια κατάσταση αλλά αν δε μπορείς να φύγεις τουλάχιστον μη μοιάσεις σε κάτι τόσο καταπιεσμένο και ψυχανώμαλο. Η καλύτερη εκδίκηση είναι η προσωπική σου ευτυχία. Φυσικά αν σε καταλάβουν, τα «αφεντικά της κρίσης» είναι ικανά να σου σπάσουν τα νεύρα, να σε επιπλήττουν για το κάθε τι, ακόμη και να σε απολύσουν επειδή απλώς δείχνεις ευχαριστημένος. Ξέρουν πως η χαρά σου δεν πηγάζει από τη δουλειά – έχουν φροντίσει οι ίδιοι για αυτό – και ζηλεύουν που εσύ περνάς καλά κι αυτοί όχι, παρόλα τα λεφτά τους. Ξέρουν επίσης πως κάποια στιγμή θα φύγεις, τέτοιοι άνθρωποι δεν ανέχονται φυσιολογικά άτομα δίπλα τους, δεν ξέρουν τι να τα κάνουν και τα διώχνουν. Μένουν με τα τσιράκια κι ανακυκλώνουν τη δυστυχία τους όλοι μαζί. Σαν μια οικογένεια… ζόμπι. Εσύ όμως δεν είσαι ζόμπι. Κρίση ξε-κρίση, η χαρά βρίσκεται αν την ψάξεις. Όχι για να εκδικηθείς, αλλά για να ζήσεις. Ψάξε την.