eidomeni

Της Άννας Παχή

Είδαμε όλοι τα ρεπορτάζ σχετικά με τους πρόσφυγες και το δράμα τους. Ανάλογα με το κανάλι ήταν από συγκινητικά έως σπαραξικάρδια. Παρόλη την υπερβολή τους όμως, ακόμη και τα κανάλια δε μπορούν να αποδώσουν τη βασανιστική διαδρομή αυτών των ανθρώπων. Σε 55.000 ψυχές υπολογίζονται όσοι βρίσκονται στη χώρα μας αυτή τη στιγμή, κατά πάσα πιθανότητα όμως ο αριθμός είναι μεγαλύτερος. Οι γειτονικές μας χώρες έχουν κλείσει τα σύνορά τους αφήνοντάς μας μόνους – όπως πάντα – να τα βγάλουμε πέρα. Η μοναδική συνδρομή τους είναι ελικόπτερα και μπάτσοι, όχι για την ασφάλεια αυτών των ανθρώπων ή τη δική μας αλλά για τη δική τους. Να μην μπει το «πρόβλημα» στο δικό τους χώρο.

Ο πόλεμος μαίνεται στη Συρία χρόνια τώρα. Όπως μαίνεται στη Μέση Ανατολή, στις υποανάπτυκτες χώρες της Αφρικής, όπως μαίνεται – με διαφορετικό τρόπο αλλά ίδια ένταση – σε όλες τις «πολιτισμένες χώρες». Οφείλουμε να το παραδεχτούμε, ο πολιτισμός μας είναι ένας κουβάς με σκατά. Οι ανησυχίες είναι για το χρήμα, τίποτε άλλο. Οι κυβερνήσεις φοβούνται την αύξηση των ποσοστών των ακροδεξιών κομμάτων και τη λαίλαπα των τζιχαντιστών μουσουλμάνων. Έτσι λένε, όμως οι πράξεις δείχνουν το ακριβώς αντίθετο.

Χιλιάδες άνθρωποι εγκαταλείπουν τη χώρα τους από το φόβο του πολέμου. Στην ουσία δεν υπάρχει πόλεμος. Πόλεμος είναι όταν δυο παρατάξεις αντιπαρατίθενται με τα όπλα η μια στην άλλη. Εδώ έχουμε ένα τσούρμο φανατικούς ισλαμιστές εκπαιδευμένους από τη Δύση, οπλισμένους από τη Δύση και υποστηριζόμενους από τη Δύση που μακελεύουν κάθε ψυχή ζώσα που δεν ανήκει στο τσούρμο τους. Για ποιόν πόλεμο μιλάμε λοιπόν;

Εδώ στην Ελλάδα οι γνώμες διίστανται. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού προσπαθεί να βοηθήσει όπως μπορεί, με τρόφιμα, κουβέρτες, εθελοντισμό. Επίσης μεγάλο μέρος απαξιώνει αυτούς τους ανθρώπους και θέλει να τους δει να φεύγουν. Τα επιχειρήματα και των δυο πλευρών έχουν λογική βάση. Οι δεύτεροι αναρωτιούνται πως είναι δυνατόν να ζήσουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι εδώ, όταν η χώρα μαστίζεται από τη χειρότερη οικονομική κρίση της Ιστορίας της, μια κρίση που της επέβαλλαν χρησιμοποιώντας το ηθικό ξεπούλημα των πολιτικών αυτής της χώρας, που βέβαια, υποστηρίζονται από ξεπουλημένους πολίτες. Οι πρώτοι βλέπουν το θέμα στις σωστές του διαστάσεις, λέγοντας πως αυτοί οι άνθρωποι δε θέλουν να μείνουν εδώ, η χώρα μας είναι απλά ένα πέρασμα στο οποίο έχουν εγκλωβιστεί. Άλλωστε η βοήθεια προς το συνάνθρωπο έχει να κάνει με αυτό ακριβώς, το συνάνθρωπο. Όταν κάποιος έχει την ανάγκη σου τον βοηθάς χωρίς προϋποθέσεις. Αλλιώς δεν τον βοηθάς, τον εκμεταλλεύεσαι.

Η γεωγραφία μας δεν ευνοεί τα κλεισίματα, το Αιγαίο των διακοπών και των στρατιωτικών ασκήσεων δε μπορεί να δεχτεί συρματοπλέγματα, είναι ελεύθερο και ανυπότακτο. Ο Ξέρξης, πολλά χρόνια πριν είχε μαστιγώσει τα νερά του που δεν του έκαναν τα κέφια και ξέρουμε όλοι τι έπαθε στη συνέχεια.

Το θέμα δεν είναι τι θα γίνει με τους πρόσφυγες. Το θέμα είναι τι θα γίνει στη Συρία και με αυτό δεν ασχολείται κανείς. Πως είναι δυνατόν μερικές χιλιάδες ισλαμιστών να καταλύουν ένα ολόκληρο κράτος ανενόχλητοι; Πως είναι δυνατόν να έχουν επέμβει οι Μεγάλες Δυνάμεις στο Ιράκ, στο Ιράν, στο Αφγανιστάν, στην πρώην Γιουγκοσλαβία (για μένα δεν υπάρχει καμία FYROM και σε όποιον αρέσει), να έχουν γίνει αίσχη από στρατούς στη Σερβία και σε τόσα μέρη του κόσμου, και κανείς να μην ασχολείται με τη Συρία;

eidomeni1

Με ποιο δικαίωμα οι χώρες κλείνουν τα σύνορά τους στους πρόσφυγες; Απλά επειδή μπορούν, υποθέτω. Εμείς δε μπορούμε και δεν το κάνουμε. Όχι πως αυτό είναι λύση βέβαια. Εκείνο που αρνείται να δεχτεί ο κόσμος είναι πως δεν υπάρχουν πια σύνορα. Η παγκοσμιοποίηση δε λειτουργεί μόνο για το κέρδος των πολυεθνικών και των διαφημιστικών εταιριών. Λειτουργεί και συνεκτικά, όσο κι αν δε θέλουμε να το παραδεχτούμε. Είναι σαν το φαινόμενο της πεταλούδας, κάθε παιδί που πεθαίνει στα ορμητικά νερά ενός ποταμού, κάθε άνθρωπος που χάνει τη ζωή του λόγω πολιτικών ή θρησκευτικών πεποιθήσεων παίρνει μαζί του ένα κομμάτι του κόσμου. Όλου του κόσμου.

Το πρόβλημα δεν είναι οι πρόσφυγες αλλά ο στρουθοκαμηλισμός των «μεγάλων». Το είδαμε στην Αμερική, όταν έπεσαν οι Δίδυμοι Πύργοι. Η λύση που βρήκαν ήταν αυστηρότερα μέτρα ασφαλείας και εντροπία σε επίπεδο χώρας. Το είδαμε στη Γαλλία μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, η λύση ήταν να κλείσουν τα σύνορα.

Το βλέπουμε για μια ακόμη φορά στην Τουρκία, η απάντηση του Ερντογάν στις επιθέσεις του ΡΚΚ (αν είναι τέτοιες κι όχι κινήσεις προπαγάνδας) ήταν να κλείσει το διαδίκτυο και να φιμώσει εφημερίδες και κανάλια. Κανείς δεν του μιλάει, φυσικά. Ο Ερντογάν είναι ο αυτοκράτορας της αχανούς Τουρκίας κι αν οι τούρκοι δουλέμποροι θησαύρισαν ξαφρίζοντας πανικοβλημένους πρόσφυγες τόσο το χειρότερο για τους πρόσφυγες. Αν οι Κούρδοι υφίστανται διωγμούς τόσο το χειρότερο για τους Κούρδους. Ποιος νοιάζεται; Αν η Ελλάδα δεν έχει τις υποδομές να υποστηρίξει τους πρόσφυγες, τόσο το χειρότερο για την Ελλάδα, βρίσκεται ένα βήμα πιο κοντά στο απόλυτο ξεπούλημα.

Όπως έλεγε ο Τζώρτζ Όργουελ στη «Φάρμα των Ζώων» όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά είναι πιο ίσα από τα άλλα. Οι νεκροί των Δίδυμων Πύργων και του Παρισιού απέκτησαν μνημεία, έγιναν σύμβολα, διοργανώθηκαν συναυλίες για χάρη τους. Πολύ σωστό το βρίσκω, αλλά για ό λ α τα θύματα. Το ανθρώπινο αίμα είναι πάντα κόκκινο και η καρδιά χτυπά με τον ίδιο τρόπο για όλους, άσχετα με το χρώμα της επιδερμίδας τους που είναι απλώς συγκυριακό αποτέλεσμα.

Τι μπορεί να κάνει κανείς σε όλα αυτά; Αν θέλει να λέγεται άνθρωπος, να βοηθά όπως μπορεί και όπως μπορεί αυτούς που έχουν ανάγκη, ό λ ο υ ς όσους έχουν ανάγκη. Αλλιώς, τουλάχιστον να το βουλώνει.

Αν θέλει να λέγεται πολιτικός, να πάψει να φοβάται για την καρέκλα και να βρει λύσεις στο πρόβλημα, όχι στα συμπτώματα. Θα είχε τρελή πλάκα να δίναμε σε όλους αυτούς τους ανθρώπους προσωρινή ελληνική υπηκοότητα και να τους δίναμε τη δυνατότητα να βρίσκονται στην Ευρώπη νόμιμα. Αφελές; Ίσως. Δεν είμαι διπλωμάτης ή νομικός, για αυτό υποτίθεται πως υπάρχουν πιο καταρτισμένοι από μένα (αν και δεν το βλέπω).

Επανάληψη προς εμπέδωση: Το πρόβλημα δεν είναι οι πρόσφυγες. Το πρόβλημα είναι ολόκληρος ο κόσμος, αυτός ο κόσμος που επιτρέπει τις σφαγές και τα βασανιστήρια, στο βωμό του κέρδους. Του αισχρού κέρδους. Αυτό είναι όλο.