Της Πέννυς Κροντηρά
Το βιβλίο, λένε, είναι φάρμακο και πανάκεια για την ανθρώπινη ψυχή. Αυτό φαίνεται πως κατανόησε ο καθηγητής βιοχημείας με ειδίκευση στη Φαρμακολογία κ. Γρηγόρης Γρηγοριάδης και προχώρησε στη συγγραφή του βιβλίου «Και τα τζιτζίκια ακόμα τραγουδάνε». Ένα συγκινητικό μυθιστόρημα ενηλικίωσης που εκτείνεται από τη δεκαετία του 1930 μέχρι τις μέρες μας, αγκαλιάζοντας πάνω από μισό αιώνα ελληνικής ιστορίας. Με λυρική πρόζα και δυνατή αφήγηση, ο συγγραφέας ζωντανεύει μια ολόκληρη κοινωνία μπλεγμένη στη δίνη της Ιστορίας και πλάθει έναν ήρωα που ανδρώνεται οδυνηρά μέσα από τη διττή δοκιμασία του Έρωτα και του Πολέμου. Πρόκειται για ένα βιβλίο που έχει ήδη γνωρίσει επιτυχία στην Αγγλία και ήταν υποψήφιο για το International Rubery Book Award το 2015. Ο κ. Γρηγοριάδης μιλά στο iART για τη λογοτεχνία, την επιστήμη και το αποτέλεσμα αυτών στη ζωή!
Ιστορικό – ημιαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα δηλαδή;
Το βιβλίο αποτελεί ένα λογοτεχνικό αμάλγαμα ελληνικής ιστορίας, αναμνήσεών μου και μυθοπλασίας. Πιστεύω ότι έτσι καθίσταται περισσότερο ενδιαφέρον από ό,τι αν περιοριζόταν σε μια στεγνή αφήγηση γεγονότων.
«Και τα τζιτζίκια ακόμη τραγουδάνε». Πως αποφασίσατε να βάλετε αυτό τον τίτλο; Έχει μία αισιόδοξη χροιά ή όχι;
Ο τίτλος αντιπροσωπεύει το ελληνικό πνεύμα ανά τους αιώνες. Τα τζιτζίκια βρίσκονται παντού στην Ελλάδα για μεγάλο μέρος του έτους. Στο βιβλίο λοιπόν ταυτίζονται με τους Έλληνες. Το τραγούδι τους αποπνέει αισιοδοξία παρ΄ όλες τις καταστροφές.
Ποιο το μήνυμα του βιβλίου;
Το βιβλίο επιχειρεί να αποτυπώσει το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού, της φιλοσοφίας του, της τέχνης και της επιστήμης του. Ο βαρβαρικός ζυγός, υπό τον οποίο ζήσαμε για αιώνες, ανέστειλε την πρόοδό μας σε σχέση με αυτήν της υπόλοιπης Ευρώπης κατά την περίοδο της Αναγέννησης. Μείναμε πίσω. Όμως όχι με τους όρους του πνεύματος, της δημιουργικότητας και της φιλοδοξίας, όχι με τους όρους της δυνατότητας για μεγαλείο. Προσπαθώ να μεταδώσω ότι αυτό που λείπει από τη χώρα μας σήμερα είναι μια πολιτική ηγεσία που θα απαρτίζεται από σοφούς άντρες και γυναίκες με μοναδική ευγενή φιλοδοξία τους να ξανακάνουν την Ελλάδα μεγάλη, μια χώρα για την οποία θα μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι.
Από πού αντλείτε την έμπνευση;
Σκέφτηκα να γράψω αυτό το βιβλίο γιατί έβλεπα την Ελλάδα να εξευτελίζεται καθημερινά από τους ανθρώπους της εξουσίας στην Ευρώπη και αλλού καθώς και από τον παραπληροφορημένο Τύπο. Ήξερα ότι οι κατήγοροί μας ευθύνονταν σε μεγάλο βαθμό για την κατάσταση της Ευρώπης. Όλα αυτά αποκαλύπτονται τώρα.
Ο άνθρωπος καθορίζεται από το παρελθόν του και τα βιώματα ή μπορεί να τα διαγράψει;
Πιστεύω ότι το παρελθόν ενός ατόμου, η προσωπική του ιστορία, βρίσκεται εν πολλοίς πίσω από τις καθημερινές του πράξεις. Οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές αφήνουν το στίγμα τους στη ζωή ενός ανθρώπου· έχουν διαμορφώσει τις τάσεις του να δρα κατά συγκεκριμένο τρόπο, συχνά καταστροφικό για τον ίδιο. Ωστόσο, πιστεύω επίσης ότι οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν. Όμως για αυτό χρειάζεται αποφασιστικότητα, αφοσίωση και δύναμη.
Πατριωτισμός – αγάπη: ποιος ο ορισμός που δίνετε στις δύο λέξεις;
Βλέπω τον πατριωτισμό ως την αγνή αγάπη ενός ανθρώπου για το έθνος του. Κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο που οι άνθρωποι αγαπούν τις οικογένειές τους. Ο πατριωτισμός δεν συνεπάγεται εχθρότητα ή έλλειψη σεβασμού προς τα άλλα έθνη. Ο καλώς νοούμενος πατριωτισμός είναι σημαντικό στοιχείο για την πρόοδο μιας χώρας.
Η επαγγελματική σας πορεία πως συνάδει με τη συγγραφική δημιουργία;
Τόσο η επιστήμη όσο και η λογοτεχνία απαιτούν φαντασία και δημιουργικότητα. Η φαντασία και η δημιουργικότητα στην επιστήμη αποκλείουν τα ψεύδη και τις φανταστικές θεωρίες και ασχολούνται με γεγονότα ή δημιουργούν θεωρίες όταν κάποια γεγονότα λείπουν. Στη δημιουργική γραφή ωστόσο, όταν ο συγγραφέας συλλαμβάνει την πλοκή ενός μυθιστορήματος, τα φανταστικά γεγονότα και τα «ψεύδη» είναι απαραίτητα. Η μυθοπλασία είναι το ζητούμενο.
Ποια τελικά η χημεία των συναισθημάτων;
Οι σκέψεις, τα συναισθήματα, η χαρά, η λύπη είναι το αποτέλεσμα εξαιρετικά πολυσύνθετων χημικών/βιοχημικών αντιδράσεων στον εγκέφαλο. Οι αισθήσεις όπως η όραση, η ακοή, η αφή κ.λπ. επηρεάζουν αυτές τις αντιδράσεις, η φύση των οποίων είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστη επί του παρόντος.
Τι έχετε αποκομίσει από τη ζωή στο εξωτερικό;
Η ζωή μου στο εξωτερικό μού έδωσε τη δυνατότητα να μιλώ καλά την αγγλική ώστε να μπορώ να γράψω ένα μυθιστόρημα. Η γνώση της αγγλικής είναι μεγάλο πλεονέκτημα στο χώρο της διεθνούς επιστήμης καθώς είναι πλέον η γλώσσα της. Η ζωή στο εξωτερικό μού άνοιξε τα μάτια όσον αφορά τον τρόπο σκέψης και τη συμπεριφορά άλλων λαών. Μου έδωσε τη δυνατότητα να δω την Ελλάδα από μακριά και κατά τρόπο αντικειμενικό, να συνειδητοποιήσω τις θετικές και αρνητικές πλευρές της πατρίδας μας.
Ποια τα συγγραφικά σας σχέδια;
Έχω ήδη αρχίσει να δουλεύω ένα άλλο μυθιστόρημα το οποίο είναι αποκλειστικά προϊόν μυθοπλασίας. Τα γεγονότα σε αυτό λαμβάνουν χώρα στην Αθήνα του ’50.
Πόσο δύσκολη είναι η συγγραφή;
Αν κάποιος αγαπά τη συγγραφή, δηλαδή τη δημιουργία ενός άλλου κόσμου, νέων προσώπων, δραματικών καταστάσεων και έντασης, είναι τολμώ να πω σχετικά «εύκολη». Ωστόσο, ο εκάστοτε συγγραφέας πρέπει, πέρα από το να είναι κύριος της γλώσσας του, να διαθέτει και ισχυρή φαντασία, δημιουργικότητα, αποφασιστικότητα και τεχνική.
Κάνετε όνειρα; Βοηθούν τον άνθρωπο; Ποια η ματιά ενός ατόμου των θετικών επιστημών που αγαπά τη συγγραφή;
Η ζωή δίχως όνειρα είναι νεκρή. Οι επιστήμονες ονειρεύονται να κατανοήσουν τον κόσμο είτε πρόκειται για το σύμπαν, μια νόσο ή ένα μικρόβιο είτε για τον μηχανισμό της καρδιακής λειτουργίας. Οι επιστήμονες πρέπει να είναι ικανοί στη συγγραφή και στη δημοσίευση των ευρημάτων τους, κάνοντάς τα διαθέσιμα στους συναδέλφους τους, αλλά και στο ευρύτερο κοινό. Τίποτα στην επιστήμη δεν είναι τόσο δύσκολο ώστε να μην μπορεί να παρουσιαστεί στο κοινό κατά τρόπο κατανοητό. Ένα καλός επιστήμονας μπορεί να εξηγήσει την επιστήμη κάνοντας σύνθετες έννοιες κατανοητές ακόμη και στα παιδιά. Μερικές φορές ένας επιστήμονας μπορεί να γράψει και λογοτεχνία, ένα μυθιστόρημα φερ’ ειπείν. Αυτό, εντούτοις, σπανίζει.