Της Άννας Παχή
Σαν σήμερα, το 1941 ξεκίνησε η προσπάθεια των Γερμανών να καταλάβουν την Κρήτη. Η κωδική ονομασία που δόθηκε, ήταν «Επιχείρηση Ερμής» και η προσπάθεια αυτή κράτησε μέχρι την 1η Ιουνίου του ίδιου έτους. Ήταν όμως μια «πύρρειος νίκη» καθώς οι δυνάμεις του Χίτλερ έφαγαν τα μούτρα τους με τέτοιο τρόπο, που δεν επανέλαβαν το εγχείρημα πουθενά αλλού, ποτέ ξανά.
Μετά την ιταλική εισβολή του 1940, την Κρήτη ανέλαβαν οι βρετανικές δυνάμεις. Όταν οι Γερμανοί εισέβαλλαν στην Ελλάδα, πολλοί από τους σύμμαχους στρατιώτες που βρισκόντουσαν στη χώρα μεταφέρθηκαν στην Κρήτη, ενισχύοντας το εκεί ένοπλο σώμα. Ταυτόχρονα, το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό κυριαρχούσε στη γύρω θαλάσσια περιοχή.
Η θέση της Κρήτης (όπως και όλης της Ελλάδας που υποφέρει για αυτό) επέτρεπε στους Συμμάχους να χρησιμοποιούν τα λιμάνια της για διάφορες εξορμήσεις. Ο Άξονας χρειαζόταν το νησί για να μπορέσει απρόσκοπτα να πραγματοποιήσει την Επιχείρηση Μπαρμπαρόσσα, την εισβολή δηλαδή στη Σοβιετική Ένωση. Ξεκίνησαν έτσι οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί που ανάγκασα τη βρετανική Βασιλική Αεροπορία να μεταφερθεί στην Αλεξάνδρεια, αφήνοντας το νησί ακάλυπτο από αέρος.
Ο Αδόλφος διέταξε και επίσημα την εισβολή στην Κρήτη με τη Διαταγή αρ. 28 γνωρίζοντας πως μόνον από αέρος μπορούσε να γίνει κάτι. Το μέγεθος της επιχείρησης ήταν μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη αεροπορική εισβολή.
Μέσω των υποκλοπών Ultra, οι Σύμμαχοι ήταν ενήμεροι για το γενικό σχέδιο, όχι όμως και για τις λεπτομέρειες. Λόγω λαθών στη μετάφραση και έλλειψης σύγχρονου εξοπλισμού, η οργάνωση άμυνας του νησιού δεν έλεγε πολλά πράγματα.
Η Άμπβερ, η γερμανική υπηρεσία πληροφοριών θεωρούσε πως οι Κρητικοί θα υποδέχονταν μετά βαΐων και κλάδων τους γερμανούς, λόγω των αντιμοναρχικών τους πεποιθήσεων. Φυσικά έκανε λάθος, διότι ο πατριωτισμός των Κρητικών δίνει άλλη έννοια στη λέξη. Μπορεί να μη γούσταραν τον τότε βασιλιά Γεώργιο Γ, τόσο ο ίδιος όμως, όσο και η ακολουθία του εγκατέλειψαν την Ελλάδα μέσω της Κρήτης, βοηθούμενοι από Κρητικούς. Ας μην ξεχνάμε επίσης πως ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν Κρητικός. Δε χρειάζεται περισσότερη ανάλυση. Η υπηρεσία πληροφοριών όμως, υποτίμησε κυρίως το έμψυχο υλικό.
Το πρωί της 20ης Μαΐου ξεκίνησε με αεροπορικούς βομβαρδισμούς, ταυτόχρονα με ρίψη αλεξιπτωτιστών και προσγείωση ανεμοπλάνων. Οι ελληνοβρετανικές δυνάμεις άρχισαν τα αντιαεροπορικά πυρά και το πεζικό δεν άφηνε κολυμπηθρόξυλο.
Οι μάχες που ακολούθησαν ήταν το λιγότερο σφοδρές, με τεράστιες απώλειες και για τις δυο πλευρές. Δυστυχώς, το νησί υπέκυψε στην υπέρτερη αριθμητική δύναμη των Γερμανών, όχι όμως χωρίς να τους αλλάξει τα φώτα. Για αυτό και τα αντίποινα ήταν φρικώδη, με κυριότερο έγκλημα αυτό της ισοπέδωσης του χωριού Κάνδανος, όπου δεν έμεινε ψυχή ζώσα.
Σήμερα, στο νεκροταφείο του Μάλεμε βρίσκονται οι τάφοι 4.465 γερμανών στρατιωτών. Οι νεκροί της Κρήτης αναπαύονται στα χωριά της. Ελεύθεροι.